معنای «آزادی مشروع» در طول زمان دستخوش تغییرات زیادی شده است. فضای مجازی که این روزها به عنوان رسانه اول برای آگاهی و اظهار نظرات اقشار مختلف جامعه تبدیل شده، در ماه‌های اخیر محدود و محدودتر شده است. حالا به نظر می‌رسد فیلترینگ شدید هم چندان کارساز نبوده و مسئولین به دنبال جرم‌انگاری لایک و کامنت و حتی هشتگ، فالو و عضویت در کانال‌ها و گروه‌های خاص هستند.
جرم‌انگاری لایک و کامنت؛ یک شوخی تلخ!
به‌تازگی ابوالفضل تحریری معاون دادستان قم طی اظهار نظری جنجالی اعلام کرد:
هر شخص نسبت به تولید محتوا، انتشار و به اشتراک گذاردن مطلب در صفحه خود، محتوای کامنت‌های دیگران در این صفحه و لایک مطالب دیگران مسوولیت قانونی دارد.
تحریری برخی از مصادیق اقدامات مجرمانه در فضای مجازی را موارد زیر برشمرده است:
- توهین به مقدسات، شخصیت‌ها، باورها، اعتقادات و اقوام
- تبلیغ نژادپرستی
- تهدید
- انتشار اکاذیب و شایعات
- تولید و انتشار اخبار و اطلاعات و تحلیل‌های غیرواقعی از شرایط، پدیده‌ها و حوادث
- تبلیغ خشونت
- دعوت به تجمعات غیرقانونی و اعتصابات
- تبلیغ و ترویج اقدامات منجر به اغتشاشات
- آموزش ساخت سلاح
- تشویش اذهان عمومی
- ترویج مسائل ضدامنیتی و فرهنگی
- سیاه‌نمایی و انتشار مطالب علیه وحدت ملی
- فعالیت‌های تجزیه‌طلبانه
طبق نظر معاون دادستان قم، لایک کردن مطالبی با این محتوا برای کاربران مسئولیت قانونی دارد. همچنین تگ و هشتگ‌های غیرقانونی مثل هشتگ‌های دعوت به فراخوان‌های غیرقانونی یا اعتصابات و همچنین عضویت در گروه‌ها و کانال‌های معاند نیز می‌تواند جرم‌انگاری شود. تحریری همچنین به دارندگان صفحات در فضای مجازی هشدار داد:
تمامی اقدامات مجرمانه صورت گرفته در فضای مجازی و بستر شبکه‌های اجتماعی در رصد و اشراف کامل دادستانی و دستگاه‌های امنیتی و اطلاعاتی استان بوده و با متخلفان طبق ضوابط قانونی برخورد خواهد شد.
به گفته معاون دادستان قرار دادن سیم‌کارت و یا گوشی در اختیار دیگران برای انجام این اقدامات «مجرمانه» نیز برخورد قضایی در پی خواهد داشت.
پیش از این نیز مجلس طرحی را با هدف محدودتر کردن اظهار نظر در فضای مجازی ارائه کرده بود. طبق این طرح، افراد مشهور حق ندارند پیش از مقامات رسمی راجع به وقایع اظهار نظر کنند! یک طرح جنجالی جدید دیگر مجلس نیز جرم‌انگاری تصویربرداری از وقایع روزانه است. به نظر می‌رسد از این پس بایستی ابتدا مطمئن شوید محتوایی که می‌بینید مطابق نظر مسئولین و مقامات رسمی است سپس آن را بپسندید و یا درباره آن اظهار نظر کنید.
“هر شخص نسبت به تولید محتوا، انتشار و به اشتراک گذاردن مطلب در صفحه خود، محتوای کامنت‌های دیگران در این صفحه و لایک مطالب دیگران مسوولیت قانونی دارد.”
آقای فارنت که به طرز جالبی چند ماهه فقط خبر زرد تولید میکنی، عین جمله‌ی این آقا رو تیتر کن ببین بازم میتونی مردمو نگران کنی؟ اینکه هرکس در برابر مطالبی که منتشر میکنه یا تائید میکنه مسئولیت داره بده یا خوبه؟ آدم عادی از همچین چیزی نمی‌ترسه!
طبق برداشتی که آقایان از مسئولیت قانونی دارن کاملاً بده! کجا دنیا لایک کردن جرم‌انگاری میشه ما مطلع نیستیم؟
یه نگاهی به تاریخ شوروی و جوامع کمونیستی بندازید، همه این حرف‌ها کاملاً آشنا میاد به گوشتون