شش ماه پیش بود که در تیرماه انجمن تجارت الکترونیک طی گزارش مفصلی به معضلات اینترنت ایران پرداخت و آن را بی‌کیفیت‌ترین اینترنت جهان توصیف کرد. حالا گزارش دوم این انجمن منتشر شده که در آن وضعیت اینترنت ایران خطرناک و ناشی از مشکلاتی خودخواسته است.
در ادامه به برخی نکات کلیدی این گزارش می‌پردازیم.
مرگ تدریجی رویای توسعه دیجیتال
انجمن تجارت الکترونیک اعتقاد دارد اختلال بالا، محدودیت زیاد و سرعت پایین اینترنت باعث خشم اجتماعی، خروج متخصصان و در نهایت خشکیدن ریشه درخت اقتصاد دیجیتال کشور شده است.
تجهیزات فیلترینگ، عامل اصلی اختلال
طبق این گزارش ایران در میان ۵۰ کشور مورد بررسی رتبه ۴۷ را از نظر اختلال‌های اینترنتی داشته اشت. بخشی از این اختلالات، اختلالات مقطعی هستند که تا حدی خارج از کنترل و اجتناب‌پذیر هستند. با این‌حال رفع انحصار شرکت ارتباطات زیرساخت می‌تواند راه حل آن باشد. بخش دوم اما اختلالات دائمی و مستمری هستند که به گزارش انجمن، دلیل آن‌ها اشباع پردازنده‌های تجهیزات فیلترینگ است.
در این زمینه وزارت ارتباطات حتی اگر تصمیم‌گیرنده نیست بایستی با گزارش شفاف به مردم مشکلات را رفع و پیگیری کند.
بیشترین قطعی اینترنت در دنیا
ایران با بیشترین قطعی کامل اینترنت در سال ۲۰۲۳ پیشتاز است. اینترنت در ایران در این سال ۱۴ بار قطع شده است که هند با ۹ بار و پاکستان با ۳ بار در رتبه‌های دوم و سوم قرار دارند.
بدترین وضعیت دسترسی آزادانه به اینترنت در ایران
وب‌سایت Freedon on the Net نیز می‌گوید ایران بعد از چین و میانمار بسته‌ترین اینترنت را از نظر دسترسی دارد. ایران، چین و ترکمنستان تنها کشورهایی هستند که محبوب‌ترین شبکه‌های اجتماعی دنیا یعنی فیسبوک، توییتر، یوتیوب، اینستاگرام، تلگرام و واتساپ را فیلتر کرده‌اند. جالب است بدانید کره شمالی تلگرام را فیلتر نکرده است.
طبق این گزارش فیلترینگ برخی سایت‌های مثل گوگل پلی یا انویدیا هیچ دلیل موجهی هم ندارد و تجهیزات دیجیتال شهروندان را ناامن و آسیب‌پذیر می‌کند.
کاهش سرعت تا حدود ۳ برابر
طبق گزارش انجمن تجارت الکترونیک، اینترنت ایران در سه زمینه پهنای باند، تأخیر و DNSبدترین وضعیت را میان ۵۰ کشور بررسی شده دارد. سرعت بارگذاری گوگل طی ۵ سال اخیر برای کاربران ایرانی ۳ برابر کندتر شده و از ۲.۵ ثانیه در سال ۲۰۱۷ به ۶.۳ ثانیه در سال ۲۰۲۳ رسیده است.
گران‌فروشی شرکت زیرساخت
یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش قیمت اینترنت، گران‌فروشی شرکت ارتباطات زیرساخت است که به‌صورت انحصاری پهنای باند می‌فروشد. گفته می‌شود این شرکت اینترنت را ارزان‌تر از برخی کشورها مثل امارات می‌خرد اما چندین برابر قیمت کشورهای توسعه‌یافته می‌فروشد!
انجمن در گزارش جدید خود از پیگیری‌ها برای اصلاح ساختار و رویه و گفتگو با وزارت ارتباطات هم خبر داده است. با این‌حال ظاهراً نه شرکت ارتباطات زیرساخت و نه مرکز ملی فضای مجازی حاضر با گفتگو با این انجمن نشده‌اند. این انجمن اعتقاد دارد اینترنت در ایران یک مسأله «امنیتی» شده که کسی حاضر به گفتگو درباره آن نیست.
با سلام. البته به شرکتهایی مثل متا (مالک اینستاگرام و فیسبوک) پیشنهاد شد که نماینده رسمی معرفی کنند و قانونی در ایران فعالیت کنند و مالیاتشون رو هم بدند و به قوانین کشور احترام بگذارند، کاری که در کشورهای دیگه هم معموله. اما ظاهرا قبول نکردند. یعنی میخوان پهنای باند کشور رو ببلعند، یه قرون مالیات ندن و به هیچکس هم پاسخگو نباشند. حالا هی یه عده بگن این چرا فیلتره، اون چرا فیلتره.
هیچ شرکت آمریکایی اجازه فعالیت در ایران رو نداره. این پیشنهادی که شما میگید صرفاً بهانه‌ای برای فرار از مسئولیته. ترافیک کشور نصیب هیچ شرکتی نمیشه. هر کاربری که برای این ترافیک پول پرداخت می‌کنه مختاره از هر سرویسی که دوست داره استفاده کنه. بهتره کمی از فضای پروپاگاندا فاصله بگیرید.