مردان مریخی، زنان ونوسی؛ با تفاوت‌های بدن فضانوردان زن و مرد در فضا آشنا شوید!
ناسا و موسسه ملی تحقیقات زیست پزشکی فضایی مقاله جدیدی منتشر کرده‌اند که به توضیح چگونگی تاثیر سفرهای فضایی بر قلب و عروق، ایمنی، حس و حرکت، عضلات، باروری و پیامدهای رفتاری بر زنان و مردان می‌پردازد. در ادامه مطلب با فارنت همراه باشید تا نکات برجسته این مقاله را با هم مرور کنیم.
• عدم تحمل ارتواستاتیک یا عدم توانایی در ایستادن برای مدت طولانی و غش کردن پس از فرود که در فضانوردان زن نسبت به همتایان مرد خود شایع‌تر است. یک دلیل ممکن برای این تفاوت مشاهده شده در دو جنسیت می‌تواند کاهش انطباق عروق پا باشد. که در مطالعات بر استراحت در بستر انسان‌ها نشان داده شد – این مطالعات زمینه یکسان با پرواز در فضا را داراست.
• زنان در طول پرواز فضایی نسبت به مردان، حجم بیشتری از پلاسمای خون را از دست می‌دهند. واکنش به استرس در زنان با افزایش ضربان قلب و در مردان با مقاومت عروق همراه است. ولی هنوز این تحقیقات زمینی احتیاج به مطالعات بیشتر در فضا دارد.
• سندروم VIIP ( یا visual impairment/ intracranial pressure) به معنی اختلال بصری و فشار در جمجمه با تغییرات چشمی از خفیف تا از نظر بالینی قابل توجه آغاز می‌شود،. با طیف وسیعی از تغییرات مربوطه در عملکرد بصری . در حال حاضر 82% از مردان و 62% از زنان فضانورد که تاکنون به فضا سفر کرده‌اند تحت تاثیر این مسئله قرار گرفته‌اند. در هر صورت همه موارد بالینی قابل توجه در فضانوردان مرد رخ داده است.
• تغییراتی مربوط به عملکرد اجزاء کلیدی سیستم ایمنی بدن در پروازهای فضایی گزارش شده است، اما هنوز مطالعاتی بر رفتار‌های سیستم ایمنی بدن زنان و مردان در فضا صورت نگرفته . در سطح زمین، زنان سیستم ایمنی قویتری نسبت به مردان دارند که باعث می‌شود نسبت به عفونت‌های باکتریایی و ویروسی مقاوم‌تر باشند. اما این سیستم ایمنی قوی‌تر زنان را بیشتر مستعد مبتلا شدن به بیماری‌های خود ایمنی می‌کند ( در بیماری‌های خود ایمنی سیستم ایمنی بدن به اشتباه حمله به خود بدن را آغاز می‌کند). هنوز مشخص نیست که این تغییرات در سطح زمین در ماموریت‌های فضایی طولانی‌تر یا ماموریت‌هایی که دارای اکتشافات سیاره‌ای ( قرار گرفتن در معرض گرانش) هستند هم رخ بدهد .
• تابش و به طور کلی تشعشعات خطر بزرگی در سفر به فضا است. گزارش شده که زنان بیشتر از همکاران مرد خود در معرض ابتلا به سرطان‌های ناشی از تشعشعات قرار دارند. از این رو سطح مجاز قرار گرفتن در معرض تشعشعات برای زنان پایین‌تر از مردان است.
• بعد از انتقال به گرانش کم بعد از رسیدن به ایستگاه فضایی بین المللی ISS، فضانوردان زن میزان ابتلا به بیماری حرکت در فضا یا SMS (Space Motion Sickness) را کمی بیشتر در مقایسه با مردان گزارش کردند. در مقابل مردان بیشتری در بازگشت به زمین نشانه‌های بیماری حرکت در فضا را تجربه می‌کردند. به هرحال این اطلاعات از لحاظ آماری قابل توجه نیست، چون هم جامعه آماری کوچکی داشته و هم تفاوت‌های اندکی در ابتلا به بیماری حرکت در فضا بین زنان و مردان وجود داشت.
• حساسیت شنوایی اندازه گیری شده در فرکانس‌های متفاوت، با افزایش سن در مردان سریعتر از زنان کاهش می‌یابد. هیچ شواهدی مبنی بر ارتباط تفاوت حساسیت شنوایی فضانوردان در دو جنس ، با قرار گرفتن در نیروی گرانش کمتر وجود ندارد.
• پاسخ عضلانی اسکلتی انسان به از بین رفتن نیروی گرانش در میان افراد به طور کلی بسیار متفاوت است و تفاوتی در دوجنس مشاهده نشده است.
• عفونت‌های دستگاه ادراری در فضا بین زنان شیوع بیشتری داشته و با آنتی بیوتیک‌های مناسب با موفقیت درمان شده است.
• تفاوتی بین دو جنس از نظر پاسخ های رفتاری یا روانی به پرواز فضایی مشاهده نشده. تجزیه و تحلیل عملکرد عصبی رفتاری با روش تعیین اندازه VAS (visual analogue scale) برای تعیین میزان حجم کار، استرس و کیفیت خواب فضانوردان ISS و اندازه‌گیری‌های خواب با استفاده از تست PVT ( Psychomotor vigilance test) برای تعیین میزان هوشیاری، نشان می‌دهد که هردو جنسیت در وضعیت یکسان قرار دارند. از آنجایی که فضانوردانی که برای رفتن به فضا انتخاب می‌شوند از نظر سلامت جسمی و رفتاری و ذهنی کنترل شده‌اند، احتمال وجود شخصی که دچار هر نوع وضعیت نامطلوب در سلامت خود باشد بسیار کم است.
با وجود تفاوت‌های بسیار بین زنان و مردان یک چیز مسلم است و آن این است که هر دو جنش بشر در اقامت‌های طولانی در محیطی با گرانش پایین اصلا خوب عمل نمی‌کنند! انسان‌ها برای راه رفتن بر روی زمین تکامل یافته‌اند نه برای زندگی در شرایط بی‌وزنی در فضا! لطفا همین زمین را آباد کنید فضا پیشکش!
لایک داری به مولا
چه جالب