پس از ایجاد اختلال و قطعی اینستاگرام و واتساپ ابتدا کاربران کشور تصور کردند باز هم با اختلالات از داخل کشور و شاید هم یک مانور طرح صیانت مواجهند! با این‌حال خیلی زود هشتگ facebookdown# ترند شماره یک توییتر شد. پس از آن برخی شبکه‌ها و کانال‌های خبری شایعاتی مبنی بر هک فیسبوک توسط یک نوجوان ۱۳ ساله چینی به نقل از رویتر را منتشر کردند. جالب است که مانند همیشه این خبر اشتباه بدون تحقیق شایع شد و حتی در خبرگزاری‌های رسمی هم دیده شد. اما حالا فیسبوک سرانجام دلیل قطعی اینستاگرام و واتساپ را رسماً اعلام کرده است.
دلیل قطعی اینستاگرام و واتساپ چه بود؟
فیسبوک در یک پست وبلاگ خود به این موضوع پرداخته است. ظاهراً این قطعی گریبان سرویس‌های اینستاگرام، مسنجر فیسبوک، واتساپ و OculusVR را گرفته بود. دلیل اصلی این مشکل تغییر اشتباه تنظیمات روترها اعلام شده و خبری از هک و یا تلاش برای دسترسی به اطلاعات کاربران نیست. فیسبوک رسماً جزئیات زیادی را اعلام نکرده اما به نظر می‌رسد طی این اختلال سرورها و ماشین‌های فیسبوک قادر به برقراری ارتباط با یکدیگر نبوده‌اند. فیسبوک می‌گوید این اختلال در ترافیک شبکه تأثیری آبشاری روی برقرار ارتباط دیتاسرورها داشته و فعالیت سرویس‌های این شرکت را متوقف کرده است.
مارک زاکربرگ مدیرعامل فیسبوک هم نیمه شب گذشته ضمن عذرخواهی از کاربران گفت:
از اختلال امروز متأسفیم. می‌دانم که شما چقدر روی سرویس‌های ما برای برقرار ارتباط با افرادی که به آن‌ها اهمیت می‌دهید حساب می‌کنید.
اختلال از کجا شروع شد؟
این قطعی حدوداً از ساعت ۱۹:۱۰ به وقت ایران آغاز شد. در ابتدا اختلال تنها باعث کندی ارتباط شده بود اما به مرور باعث قطعی کامل شد. این اولین قطعی و اختلال گسترده سرویس‌های فیسبوک پس از سال ۲۰۱۹ محسوب می‌شود. در سال ۲۰۱۹ اما اختلال تنها شامل وبسایت فیسبوک شده بود و حدود ۲۴ ساعت به طول انجامید. گفته می‌شود در اختلال روز گذشته حتی سرویس برقرار ارتباط بین کارمندان فیسبوک نیز قطع شده بود و آن‌ّها از ایمیل‌های خاصی از سرویس اوت‌لوک مایکروسافت برای ارتباط استفاده می‌کردند.
به گفته برخی منابع آگاه این مشکل از آپدیت کردن مسیر BGP شروع شد. با پاک شدن اطلاعات مسیر DNS شبکه‌های دیگر نمی‌توانستند سایت‌ها و سرویس‌های فیسبوک را پیدا کنند. این اختلال تا حدی جدی بود که گفته می‌شود برخی کارمندان و مهندسان فیسبوک که توان حل اختلال را داشتند به خاطر از کار افتادن سیستم تشخیص هویت، امکان ورود به ساختمان را از دست دادند؛ آن هم در شرایطی که امکان حل مشکل از راه دور و بدون دسترسی فیزیکی ممکن نبود.
قطعی در بدترین شرایط ممکن!
جالب است بدانید قطعی سرویس‌های فیسبوک تنها یک روز قبل از زمان شهادت فرانسس هاوگن در کنگره اتفاق افتاد. خانم هاوگن در واقع افشاگری است که پیش از این مدیر محصول فیسبوک بوده و حالا قرار است اطلاعاتی را در مقابل نمایندگان کنگره آمریکا برملا کند. او پیش از این در گفتگو با وال استریت ژورنال گفته بود «فیسبوک سود خود را با امنیت ما کاربران معاوضه می‌کند.»
قطعی اینستاگرام اواخر شب گذشته به مرور برطرف شد و سرورهای واتساپ نیز اواسط نیمه شب برقرار شدند. در این قطعی شش ساعته بسیاری از رقبا از پیام‌رسان‌های خارجی مثل تلگرام و وایبر گرفته تا برخی نمونه‌های داخلی مثل «بله» نیز سعی کردند از فرصت به دست آمده برای جذب کاربر استفاده کنند. همچنین برخی گزارش‌ها خبر از ایجاد اختلال در سرویس پیامک اپراتورها در پی هجوم کاربران و افزایش تقاضا نیز منتشر شد.