راهنمای خرید رم کامپیوتر | سرعت و تایمینگ رم تا چه حد در سرعت کامپیوتر تأثیر دارد؟
وقتی صحبت از سخت‌افزار کامپیوتر به میان می‌آید، پردازنده و رم را می‌توان از نقاط ضعف یا قدرت هر کامپیوتری دانست، در این بین بیشتر کاربران به پردازنده توجه می‌کنند و از رم غافل می‌شوند. در این مطلب راهنمای خرید رم کامپیوتر قصد داریم ابتدا ببینیم منظور از سرعت رم چیست؟ تایمینگ رم چیست؟ و در ادامه روش خواندن مشخصات روی رم و تشخیص مدل رم کامپیوتر را بررسی کنیم و در نهایت به پاسخ این سوال برسیم که کامپیوتر شما چقدر رم نیاز دارد؟
این روزها دیگر هر کاربری به خوبی می‌داند که به هر اندازه پردازنده و رم قوی‌تری داشته باشد، به سرعت بیشتری دست پیدا خواهد کرد. این امر باعث شده است تا کاربران در خصوص پردازنده اطلاعات خوبی داشته باشند و به خوبی می‌دانند که گیگاهرتز یا مگاهرتز پردازنده هر چه بیشتر باشد بهتر است.
از طرف دیگر کاملا مشخص است که میزان گیگابایت رم بیشتر نیز به افزایش سرعت در اجرای برنامه‌ها و انجام چند برنامه به صورت همزمان کمک می‌کند. اما جالب است بدانید میزان گیگابایت رم، تنها عامل مشخص کننده برتری رم نیست و در این بین سرعت رم نیز تاثیر دارد.
راهنمای خرید رم کامپیوتر | سرعت رم چیست؟
به این ترتیب این سوال پیش می‌آید که منظور از سرعت رم چیست؟ پاسخ به این سوال چندان دشوار نیست اما تعامل رم با سایر قسمت‌های سیستم است که پاسخ این پرسش را پیچیده می‌کند.
نرخ سرعت رم را قابلیت سرعت انتقال اطلاعات در رم مشخص می‌کند. با این حساب به هر اندازه که میزان عدد نوشته شده بر روی رم بیشتر باشد، کامپیوتر با سرعت بیشتری می‌توانید اطلاعات را در رم ذخیره کرده و اطلاعات ذخیره شده را از رم فراخوانی کند.
به این ترتیب می‌توان گفت که نرخ سرعت انتقال اطلاعات در یک رم را از روی نسخه DDR رم می‌توان مشخص کرد. فرآیند تشخیص نرخ سرعت رم همانند کِلاک که در پردازنده‌ها شاهد آن هستیم راحت نیست و فاکتورهای مختلف سخت‌افزاری را می‌توان در سرعت رم دخیل دانست. اما عموماً می‌توان گفت که سرعت رم هر چقدر بیشتر باشد بهتر است.
امیدواریم توضیح سرعت رم تا اینجای کار پیچیده نبوده باشد. چرا که از این قسمت به بعد اصطلاحاتی را خواهیم گفت که ممکن است شما را دچار سردرگمی کند.
خواندن مشخصات روی رم و تشخیص مدل رم کامپیوتر
همان‌گونه که اشاره کردیم، نرخ سرعت رم را در بیشتر موارد در کنار نسخه DDR رم مشاهده می‌کنیم، ممکن است استاندارد قدیمی تشخیص سرعت رم را نیز که با عبارت‌های PC2/PC3/PC4 شناخته می‌شود را در کنار برچسب مشخصات رم مشاهده کنید.
این عددها را می‌توان در کنار نسخه رم به صورت DDR 1600 یا PC3 12800، DDR4 2400 یا PX4 19200 مشاهده کرد. تفاوت این عددها نیز شیوه محاسبه آن‌ها با بیت و بایت است.
بد نیست بدانید هر بایت معرف هشت بیت است. به این ترتیب اولین عدد در کنار رم DDR 1600 به این معناست که این رم یک میلیون بایت در ثانیه می‌تواند اطلاعات را منتقل کند،
عدد دوم نیز در PC3 12800 نیز معرف این است که این رم می‌تواند یک میلیون بیت اطلاعات را در هر ثانیه منتقل کند. با یک حساب سرانگشتی نیز می‌توان متوجه شد که تقسیم عدد 12800 بر 8 برابر با 1600 می‌شود.
راحت‌تر این است که در حین انتخاب رم به عدد اولی که پس از DDR نوشته شده است توجه کنید، با این حساب مشخص است که در بین رمهای DDR/2/3/4، رم DDR 4 سریع‌تر است.
تایمینگ رم چیست؟
در کنار نرخ سرعت استانداری که برای رم‌ها به آن اشاره کردیم، هر ماژول رم نرخ سرعت دیگری نیز دارد که به آن به اصلاح تایمینگ می گوییم. در معرفی تایمینگ رم شاهد حضور یک سری عدد نظیر 15-5-5-5 یا – 24-8-8-8 هستیم.
برای توضیح تایمینگ رم چاره‌ای نداریم به غیر از اینکه بحث را مقداری تخصصی‌تر ادامه دهیم. برای تعامل با یک بازه مشخصی از زمان، ماژول رم باید به بیت‌های واحدی از اطلاعات در سرتاسر ستون و ردیف‌های یک رشته حافظه دسترسی داشته باشد. به صورت خلاصه می‌توان گفت که این مجموعه اعداد را در در علم کامپیوتر به عنوان مدت رکورد یا مدت تاخیر (Latency) می‌شناسند.
با حساب منظوراز مدت رکورد، میزان سرعتی است که ماژول رم در دسترسی به سخت‌افزاری که از آن بهره می‌برد دارد. به این ترتیب هرچقدر عدد‌های مشخص کننده تایمینگ رم کمتر باشد، بهتر است.
مدت رکورد پایین به معنای دسترسی سریع‌تر رم به اطلاعات است، در نتیجه سریع‌تر می‌تواند اطلاعات را به پردازنده منتقل کند. این امر به باعث افزایش عملکرد کلی کامپیوتر می‌شود.
کاملاً مشخص است که رمهای گران قیمت و تراز اول مدت رکورد و تاخیر کمتری دارند. از طرف دیگر تایمینگ و میزان کِلاک رم را می‌توان افزایش داد. در اصطلاح فنی به این کار اُوِرکلاک (Overclock) می‌گویند.
به این نکته نیز اشاره کنیم که به لحاظ فنی گفته می‌شود مدت رکورد رم از جانب کاربر قابل تشخیص نیست و این پارامتر تنها زمانی خود را نشان می‌دهد که از رم در سورهای حرفه‌ای و برای راه‌‌اندازی چندین ماشین مجازی کمک گرفته باشید.
راهنمای انتخاب و خرید رم مناسب کامپیوتر
باید اعتراف کرد مواردی که به آن‌ها اشاره کردیم تاثیر خیلی زیادی ندارد. در حالی که سرعت بیشتر رم و میزان تاخیر کمتر آن باعث می‌شود به لحاظ فنی سرعت بیشتری برای انتقال اطلاعات در اختیار داشته باشید، این موارد در سطح پایه‌ای کامپیوتر انجام می‌گیرند و در نتیجه تقریباً غیر ممکن است که انسان بتواند تفاوت آن‌ها احساس کند.
-
مطلب کاملا مرتبط: کامپیوتر شما واقعا به چه مقدار رم نیاز دارد؟ احتمالا کمتر از آن چیزی که تصور می‌کنید!
آنچه مسلم است این است که سرعت بیشتر رم باعث بهینه‌‌تر شدن عملکرد کامپیوتر در بنچمارک‌ها می‌شود. اما برای کارهای روزمره می‌توان گفت، این میزان بیشتر رم است که نسبت به تایمینگ رم و نرخ سرعت آن ارجحیت دارد.
به عبارت ساده‌تر داشتن میزان بیشتر رم بهتر از داشتن رم کمتر با سرعت بیشتر است. به این ترتیب اگر در خرید رم با ظرفیت ۴ گیگابایت از نوع DDR4 که سرعتی برابر با ۳۲۰۰ دارد یا ۱۶ گیگابایت رم از نوع DDR4 که سرعتی برابر را ۲۴۰۰ دارد دچار شک هستید، گزینه‌ای که رم بیشتری دارد بدون شک انتخاب بهتری برای شما خواهد بود.
اگر خاطرتان باشد گفتیم که رم‌ها را می‌توان برای دریافت سرعت بیشتر در بایوس کامپیوتر، اورکلاک کرد، اما تجربه نشان داده است که این کار چندان هم نتیجه بخش نیست.
در این بین گیمرهای علاقه‌مند به بازی‌های رایانه‌ای، ید طولایی در اورکلاک قسمت‌های مختلف کامپیوتر خود دارند. به این ترتیب اگر کامپیوتر شما کارت گرافیک مجزا و حرفه‌ای برای بازی یا انجام کارهای سنگین گرافیکی دارد، بازی‌ها از رم کارت گرافیک که آن را با نام GDDR می‌شناسیم بهره می‌گیرند.
در این حالت نیز بهتر است که کارت گرافیک شما به جای سرعت رم بیشتر، میزان رم بیشتری داشته باشد. رم‌هایی که سرعت بیشتری دارند در لپ‌تاپ‌‌هایی که از کارت گرافیک حرفه‌ای بهره نمی‌گیرند عملکرد بهتری دارند.
دلیل این امر هم کمک گرفتن این دسته از کارت گرافیک‌ها از میزان رم سیستم است. در مجموع همان‌گونه که اشاره شد، به غیر از کارهای حرفه‌ای، در بیشتر مواقع کاربران معمولی تفاوت چندانی میان سرعت‌های مختلف رم متوجه نخواهند شد.
تفاوت رم های DDR5، DDR2، DDR3 ،DDR4
همان‌گونه که شما بهتر از ما می‌دانید، سخت‌افزار کامپیوتر همیشه در حال پیشرفت بوده است و رم‌ها نیز از این قائده مستثنی نیستند. این امر باعث شده است تا شاهد نسل‌های متفاوتی از رم در بازار باشیم.
کاملاً مشخص است به هر اندازه که رم از نسل جدیدتر باشید، حافظه و سرعت بیشتری نیز دارد. جالب است بدانید اولین نسل رمهای DDR که مخفف Double Data Rate است را حدود 17 سال پیش در بازار شاهد بودیم.
رمهای DDR3 نیز حدود ده سال پیش در بازار معرفی شدند، این رم‌ها هنوز هم در کامپیوترهای قدیمی و ارزان قیمت پیدا می‌شوند. هم‌اکنون رمهای DDR4 در بازار به وفور یافت می‌شود و اولین رم DDR5 جهان نیز به تازگی به بازار معرفی شده است.
انتخاب مدل رم سازگار با کامپیوتر
نسل‌های جدید رم‌ها از میزان حافظه و سرعت بیشتری برخوردار بودند، این امر باعث شد تا رفته‌رفته شاهد افزایش کلی سرعت کامپیوترها باشیم. اما چیزی که در خصوص نسل‌های مختلف رم لازم است بدانید در نظر داشتن این مطلب است که یک نسل مشخص از رم با نسل بعد یا نسل قبل خود سازگاری ندارد.
برای نمونه اگر لپ‌تاپ یا کامپیوتر شما از رم DDR3 پشتیبانی می‌کند، در این کامپیوتر حتماً باید از رم DDR3 استفاده کنید. در نتیجه رم DDR2 یا DDR4 برای چنین کامپیوتری کاربرد ندارد.
جالب اینجاست که درگاه فیزیکی محل قرار گرفتن رم بر روی مادربورد نیز در بین رمهای مختلف تفاوت دارد، در نتیجه به لحاظ فنی، نصب یک رم از نسلی که با مادربورد سازگار نیست، عملاً غیر ممکن است.
ناگفته نماند که سرعت مختلف رم‌ها با یکدیگر سازگاری دارد. به این ترتیب یک مادربورد می‌تواند از رم با سرعت پایین‌تر از سرعت استانداردی که برای مادربورد تعریف شده است بدون هیچ مشکلی پشتیبانی کند.
با این حساب اگر مادبورد کامپیوتر شما رم DDR4 را با سرعت ۳۶۰۰ مگاهرتز پشتیبانی می‌کند و رمی که در اختیار دارید سرعت ۲۴۰۰ مگاهرتز داشته باشد، این رم با سرعت پایین‌تر به راحتی در مادربورد شما که سرعت بالاتری برای ماژول رم دارد پشتیبانی می‌شود.
ناگفته نماند که مادربورد شما ممکن است سرعت رم را به اندازه‌ای که در تبلیغات این مادربورد مشخص شده است پشتیبانی نکند. به این ترتیب اگر رم DDR4-3600 خریده‌اید و مادربورد شما نیز از رم DDR4-3400 پشتیبانی می‌کند، ممکن است در نهایت کامپیوتر شما به سرعت 3000 در رم DDR4 دسترسی پیدا کند. میزان سرعت رم را در قسمت بایوس مادربورد نیز می‌توان مشخص کرد.
در پایان مطلب راهنمای خرید رم کامپیوتر به این نکته نیز اشاره کنیم که مادربورد به راحتی سرعت‌های مختلف رم را در یک نسل مشخص شناسایی می‌کند. اما سیستم، سرعت رم را با سرعت مجاز مادربورد کاهش می‌دهد، در نتیجه خریدن یک رم که سرعت بالایی دارد برای مادربوردی که از این سرعت پشتیبانی نمی‌کند عملاً کار بی‌فایده‌ای است.