اپل در حال ساخت یک عینک واقعیت افزوده؛ آیا مایکروسافت باید نگران باشد؟
بدون شک و به اذعان بسیاری از کارشناسان حوزه آی‌تی، اغلب فناوری‌های نسل بعدی بر پلتفرم واقعیت مجازی شکل خواهند گرفت از این رو شاهد آن هستیم که حتی تولیدکنندگان گوشی‌های هوشمند نیز مشغول انجام سرمایه‌گذاری در زمینه تولید محصولاتی سازگار با این فناوری هستند. در این بین اگرچه اپل تاکنون محصولی با این قابلیت عرضه نکرده، با این حال دور از ذهن نیست که در سال‌های پیش رو شاهد معرفی عینک هوشمندی با برند این شرکت باشیم.
واقعیت مجازی، واقعیت افزوده و واقعیت ترکیبی؛ سه دریچه از فناوری‌های نوینی که بدون شک در سال‌های آینده بیشتر در رابطه با آن‌ها خواهید شنید. به طور کلی واقعیت مجازی فناوری نوین است که به کاربر امکان می‌دهد تا با یک محیط شبیه‌سازی رایانه‌ای تعامل برقرار کند.
سال‌هاست که محققین به دنبال راهی برای ادغام کردن فضای مجازی و فضای واقعی هستند و این همه تحقیق برای آسان کردن زندگی انسان‌ها و ایجاد جذابیت در میان مشغله‌های فراوان کاری در اجتماع‌های امروزی که همه درگیر زندگی روز مره هستند.
این تعامل می‌تواند در قالب هدست‌های واقعیت مجازی که این روزها در دو دسته وابسته به سیستم جانبی (گوشی یا پی‌سی) و یا سیستم‌های مستقل تولید می‌شوند شکل گیرد. گفتنی است که دنیای واقعیت مجازی صرفاً محدود به دریچه ایست که شما با گذاشتن هدست‌های واقعیت مجازی آن را مشاهده می‌کنید، به نوعی گویی درون یک بازی رایانه‌ای هستید و خبری از واقعیت در آن نیست.
طیف وسیعی از هدست‌های واقعیت مجازی از طریق شرکت‌هایی همچون گوگل، فیس‌بوک، Oculus و حتی اچ‌تی‌سی به بازار عرضه شده‌اند که اگرچه شکل ظاهری آن‌ها با یکدیگر متفاوت بوده، با این حال بیس کاری تمامی هدست‌های مذکور یکسان هست.
اما واقعیت افزوده به نظر من بیشتر از دنیای واقعیت مجازی جذاب بوده، نمای فیزیکی زنده مستقیم یا غیرمستقیم در تعامل با کاربر است که عناصری را پیرامون دنیای واقعی افراد اضافه می‌کند. این عناصر بر اساس تولیدات کامپیوتری که از طریق دریافت و پردازش اطلاعات کاربر توسط سنسورهای ورودی مانند صدا، ویدئو، تصاویر گرافیکی یا داده‌های GPS می‌باشد ایجاد می‌شود. به زبان ساده‌تر در دنیای واقعیت افزوده که از آن حتی می‌توان به مدل ارتقا یافته فناوری واقعیت مجازی نیز یاد کرد، کاربرد در دنیای واقعی و پیرامون محیط اطراف خود می‌تواند با دنیایی در تعامل باشد که جرم ندارند اما دیده می‌شوند.
البته مایکروسافت در قدم بعدی با بهره‌گیری از فناوری واقعیت ترکیبی و نرم‌افزار‌های هولوگرافیک سعی دارد شیوه فکر کردن ما درباره پردازش، بهره‌وری و ارتباطات را تغییر دهد. شیوه ملموس‌تر فناوری واقعیت ترکیبی را می‌توانیم در فیلم‌های هالیوودی همچون سری iron man مشاهده کنیم که در آن تونی استارک در آزمایشگاه خود با ژست‌های حرکتی دست در محیط هالوگراف می‌تواند فایلی را اجرا کرده و منظور خود را به دستیار هوشمند صوتی بفهماند.
همان‌طور که گفته شد علی رغم جذابیت این حوزه که بدون شک در سال‌های آینده به پلتفرمی برای توسعه فناوری‌های جدید تبدیل می‌شود، شرکت اپل تا به امروز حرکت قابل توجهی انجام نداده با این حال بدان معنا نیست که ساکنین کوپرتینو در آینده نیز به همین منوال عمل خواهند کرد.
تیم کوک مدیرعامل اپل، به تازگی در یک مصاحبه تلویزیونی مدعی گردیده که فناوری واقعیت افزوده به کاربران اجازه می‌دهد تعامل بهتری با دنیای اطراف داشته باشند و راحت‌تر تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک بگذارند. این فرآیند باعث می‌شود در نهایت صاحبان صنایع فناوری، استفاده بیشتری از فناوری واقعیت افزوده داشته باشند. تیم کوک در ادامه صحبتهای خود به این نکته هم اشاره کرد که فناوری واقعیت افزوده مشکلات خاص خود را هم دارد.
در سوی دیگر این میدان مایکروسافت و هدست هولولنز سه ساله قرار دارد. هدست هولولنز قادر است نرم‌افزار توسعه‌یافته بر پایه پلتفرم یونیورسال را اجرا کند؛ نرم‌افزار‌هایی که بر روی گوشی، تبلت، پی‌سی و کنسول بازی ایکس‌باکس اجرا می‌شوند و می‌توانند با هدست مخصوص مایکروسافت در راستای خط دید شما به صورت شناور قرار گیرند.
درحالی که مایکروسافت خیلی دیر به بازار تولید گوشی هوشمند ورود پیدا کرد، با این حال ردموندی‌ها با درس گرفتن از آن سعی می‌کنند در بحث فناوری واقعیت ترکیبی راهبرد تعریف کاربرد و بازار مصرف را در پیش گیرند و سعی خواهد کرد محصولی در نهایت به بازار عرضه کند که توسعه دهندگان جانبی نیز جذب آن شود. البته ناگفته نماند که مایکروسافت شرکای سخت افزاری خود را به تولید گجت‌های واقعیت ترکیبی و مجازی تشویق کرده به طوری که مراسم معرفی آپدیت جدید ویندوز 10 نیز چند هدست واقعیت مجازی سازگار با ویندوز 10 از طرف این شرکت‌ها معرفی گردید. با این همه به راستی اپل می‌تواند تحدیدی برای مایکروسافت باشد؟ جواب روشن است بله.
راهبرد اپل خاص است
طبق اظهار نظر تیم کوک، اگرچه فناوری واقعیت مجازی هنوز در ابتدای راه خود قرار دارد و مدتی به طول خواهد انجامید تا گجت‌های سازگار با این فناوری در زندگی روز مره افراد ورود پیدا کنند، با این حال به عقیده وی روزی فرا خواهد رسید که حتی فکر زندگی بدون بهره گیری از این فناوری دشوار است؛ مانند آنچه امروز در بحث گوشی‌های هوشمند رخ داده است.
هرچند صحبتهای کوک به خودی خود می‌تواند نوید بخش ورود دیرهنگام اپل به حوزه گجت‌های پوشیدنی واقعیت مجازی و واقعیت افزوده باشد، با این حال پرواضح است که این شرکت تا زمان نبود توجیه اقتصادی در زمینه‌ای سرمایه گذاری نمی‌کند، به طوری که به ندرت طی سال‌های اخیر شاهد آن بوده این که دریچه‌ای از فناوری‌های جدید توسط ساکنین کوپرتینوها گشوده شده باشد.
صادق باشیم، 60 درصد از درآمد اپل از طریق فروش یک محصول یعنی آیفون کسب می‌شود و این همان نکته ایست که سهام داران این شرکت را بسیار نگران کرده زیرا فروش گوشی‌های آیفون روزبه‌روز کاهش می‌یابد و این شرکت به هر میزان که بزرگ و مشهور باشد هم به منبع جدید کسب درآمد برای در اوج ماندن احتیاج دارد.
اپل را می‌توانیم یک شرکت مشتری محوری بدانیم. این یعنی آنکه اپلی‌ها با کمترین ریسک پذیری تنها محصولاتی تولید می‌کند که طیف وسیعی از کاربران منتظر ورود آن هستند. اگرچه این نکته به خودی خود می‌تواند ضعف اپل در بحث تحقیق و آزمایش را نشان دهد، با این حال هر آنچه هست توانسته باعث تبدیل این شرکت به با ارزش‌ترین برند دنیا شود.
بر اساس گزارش بلومبرگ، اپل با تولید کننده‌های صفحه‌نمایش‌هایی که در کنار چشم قرار می‌گیرند نیز وارد مذاکره شده است، در سه سال گذشته نیز استارتاپ‌هایی موفقی را که در زمینه واقعیت افزوده فعالیت داشته‌اند را از آن خود کرده است. به این ترتیب می‌توان حدس زد ممکن است، اپل در حال ساخت عینکی باشد که از طریق تعامل با آیفون، اطلاعات مورد نیاز کاربر را در میدان دید چشم کاربر نمایش دهد.
این گزارش به دلیل آنکه حوزه کاری هولولنز و عینک هوشمند اپل متفاوت است برای ردموندی‌ها نمی‌تواند خطری ایجاد کند، با این حال موضوع از آن حیث حائز اهمیت است که احتمالاً اپل عینک هوشمند خود را به عنوان یک گجت وابسته با آیفون به بازار عرضه خواهد کرد.
همان‌طور که میدانید آیفون اپل هم اکنون پرفروش‌ترین گوشی هوشمند در جهان محسوب می‌شود و شرکت سازنده نیز می‌کوشد با استفاده از همین محبوبیت برای افزایش فروش عینک هوشمند خود استفاده کند؛ سیاستی که در زمان عرضه اپل واچ نیز از آن پیروی شد. می‌توان انتظار داشت که یک گجت جانبی مانند اپل اچ که آیفون را مانند یک هاب و مرکزیت خود می‌بیند، با هجمه تبلیغاتی بزرگ و سرمایه گذاری بازاریابی بسیار زیاد از جانب اپل روبه‌رو شود.
نکته دیگر آنکه وسعت تبلیغات اپل در کنار ارزش برندش می‌تواند باعث جذب کاربران عادی به سمت عینک هوشمند جدید این شرکت شود و این در حالیست، معدود افرادی از کسانی که با اخباری فناوری رابطه خوبی ندارد یافت می‌شود که با هولونز مایکروسافت آشنایی داشته باشند. همچنین زمانی مردم عینک داشتن را پوشش قشنگی نمی‌دانستند اما اکنون افرادی را می‌بینیم که با بینایی کاملاً، از عینک‌هایی با شیشه بدون انحنا استفاده می‌کنند تا شیک به نظر برسند.
در سوی دیگر اگرچه هولولنز را می‌توان یک شاهکار مهندسی دانست، با این حال هیچ کاربر عادی حاضر نیست با یک هدست تخیلی در انظار عمومی ظاهر شود و این همان نکته ایست که اگر اپل در طراحی عینک هوشمند محوریت قرار دهد، خواهد توانست طی وسیعی از کاربران عادی را به سمت خرید این محصول جذب کند.
البته مایکروسافت نیز در این جدال احتمالی برگ برنده‌ای به نام ویندوز هولوگرافیک دارد که هولولنز را به گجتی مستقل از سیستم جانبی تبدیل کرده. همچنین ردموندی‌ها دست کم 3 سال در این حوزه فعالیت و بازاریابی کرده‌اند و همچنین با شرکای سخت افزاری و نرم افزاری خود مشغول کار بر روی ساخت گجت‌ها و برنامه‌های سازگار با این حوزه هستند.
به هر حال از آنجا که هنوز اطلاعات دقیقی در رابطه با قابلیت‌های عینک هوشمند اپل در دست نیست، همچنان می‌توان مایکروسافت را پیشروترین شرکت فعال در حوزه واقعیت مجازی واقعیت ترکیبی دانست زیرا هولولنز در حال حاضر وجود خارجی داشته و در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ جدا از اینکه فناوری‌های تشخیص چهره، اسکن سه بعدی و رابط کاربری ویندوز هولوگراف بسیاری پیشرفته‌تر از فناوری‌هایی است که اپل در حال توسعه آن‌ها است.