طی ده سال گذشته، شرکتهای میلیارد دلاری زیادی نظیر اوبر و فیسبوک با رسوایی در مالکیت معنوی مواجه و متحمل خسارتهای زیادی شدهاند. با این حال آیا همه مخترعین شناخته شده ایدههایی ناب داشتهاند یا نه؟ اختراع دزدی خصوصاً در زمانهای دور بسیار رایج بوده چرا که امکان ثبت اختراع و اثبات اولین بودن به مراتب دشوارتر بود.
به کمک اینترنت و انجام تخقیقات زیاد متوجه شدیم که مشهورترین مخترعان که اختراعاتی مهم نظیر لامپ و رادیو نیزبه نامشان ثبت شده است، ایدههای خود را از دیگران دزدیدهاند! در ادامه 10 ایده با ارزش میلیاردها دلار را مرور میکنیم که حاصل یک دزدی فکری هستند.
۱. بازی مونوپولی
بازی مونوپولی یکی از اختراعات بزرگ در صنعت سرگرمی آمریکا محسوب میشود که در حقیقت توسط یک زن اختراع شده است. این بازی در سال ۱۹۰۳توسط زنی به نام الیزابت مگی اختراع شد. وی نام این بازی را «بازی مالکین» نامید و قرار بود نشان دهنده عواقب غمبار ملاکی باشد. با این حال هنوز عده زیادی چارلز دارو را مخترع بازی مونوپولی میدانند، هرچند وی تنها نام خود را بر اختراعی گذاشنته است که ایده خودش نبود.
۲. چرخ خیاطی
اولین نامی که با شنیدن چرخ خیاطی به ذهن خیلیها میآید Singer است. بدون شک شرکت سینگر معروفترین و یکی از قدرتمندترین شرکتهای فعال در صنعت چرخ خیاطی است. با این حال با توجه به اطلاعات Cambridge History، آیزاک سینگر و شرکت سینگر ایده چرخ خیاطی را از فردی به نام الیاس هاو سرقت کردند. هاو در نهایت از شرکت سینگر شکایت کرده و در دادگاه پیروز شد.
۳. تلویزیون
اگرچه طبق گفتههای کتب درسی تلویزیون توسط فردی به نام ولادیمیر زوریکین برای شرکتی به نام RCA الکترونیک اختراع شده، اما در واقع این وسیله توسط فیلو تیلور فارنسورث (Philo Taylor Farnsworth) اختراع شده که ۱۵۶ اختراع دیگر را نیز به ثبت رسانده است.
فارنسورث تلویزیون را در سال ۱۹۲۷ و در سن ۲۱ سالگی اختراع کرده است و ۳ سال پس از آن زوریکین برای دیدن اختراع وی به آزمایشگاه فارنسورث مراجعه و ایده او را به سرقت میبرد. فیلو پس از یک دهه مبارزه در دادگاه به پیروزی میرسد و مستحق دریافت حق امتیاز می شود.
۴. تلفن
اواخر دهه ۱۸۰۰، رقابتی بزرگ برای ساخت اولین تلفن در جریان بود و دو رقیب این مسابقه الیشا گری و الکساندر گراهام بل بود. اگر تاکنون نام الیشا گری (Elisha Grey) را نشنیدید، احتمالا به این دلیل است که در مدرسه به ما آموختند که بل نابغهای بود که اولین دستگاهی را اختراع کرد که میتوانست صداهای قابل فهم را منتقل کند.
در ۱۴فوریه ۱۸۷۶ هر دو دانشمند توانستند اختراع خود را به ثبت برساند، با این حال مشخص شد که گراهام بل به اداره ثبت اختراع پول داده است تا بفهمد که اختراع گری واقعا چگونه کار میکند! به همین دلیل اکثرا گفته میشود که الیشا گری مخترع اصلی تلفن بوده است، اگرچه وی هیچگاه اعتباری که شایستهاش بوده را کسب نکرد.
۵. لیزر
گوردن گولد (Gordon Gould)، چیزی را اختراع کرد که آن را تقویت نور به روش گسیل القایی تابش یا لیزر نامید. وی چیز مهمی را اختراع کرده بود، اما فکر میکرد که پیش از ثبت اختراع باید طراحی لیزر خود را به اتمام برساند. متاسفانه این اشتباه موجب شد تا دو نفر از همکاران وی ایده او را بدزدند و دو سال بعد در تاریخ ۱۹۵۹حق اختراع آن را به نام خودشان ثبت کنند. البته گوردن پس از ۳۰ سال تلاش توانست حق امتیاز این اختراع را به نام خود ثبت کند و میلیونها دلار هم بابت آن دریافت کند.
۶. رادیو
در آخرین دهه قرن ۱۹، نیکولا تسلا کشف کرد که میتواند سیمپیچهای شارژ شده الکترونیکی خود برای انتقال پیام از راه دور استفاده کند. او حتی یک حق اختراع هم برای آن در سال ۱۹۰۰ به ثبت رساند. در طول این زمان، یک مخترع جوان با نام مارکونی هم سعی کرد تا چیز مشابهی را با استفاده از پتنتهای تسلا بسازد. او سرانجام موفق شد تا دستگاه انتقال پیام رادیویی را بسازد و همه او را به عنوان مخترع رادیو شناختند. این موضوع باعث شد تا تسلا به شدت خشمگین شود. با اینحال تسلا هیچوقت پول لازم برای پیگیری حقوقی را در زمان حیاتش نداشت. با اینحال بعدها پس از مرگ او در سال ۱۹۴۳، اختراع رادیو را به او نسبت دادند.
۷. فیسبوک
توصیه میکنیم حتماً فیلم سینمایی جذاب The Social Network را تماشا کنید. همانطور که در این فیلم نشان داده میشود، ایده اولیه فیسبوک بههیچوجه از خود مارک زاکربرگ نبود. ایده اصلی از دو برادر به نامهای کامرون و تایلر وینکلواس و دیویا نارندا بود که به او برای انجام کارهای فنی سایت اعتماد کردند. با اینحال زاکربرگ که از پتانسیل این ایده آگاه شد، با حمایت مالی دوستش، فیسبوک را در چند روز راهاندازی کرده و بالا آورد. زاکربرگ هنگام راهاندازی این سایت در سال ۲۰۰۴ فقط ۱۹ سال سن داشت. سه سال بعد و در سال ۲۰۰۷، فیسبوک برای توافق در این دعوای حقوقی، مبلغی پول به این سه دانشجوی هاروارد پرداخت کرد.
۹. لامپ
جالب است بدانید توماس ادیسون نه کاشف برق است و نه مخترع لامپ. در واقع مخترع اصلی لامپ فردی به نام هاینریش گوبل (Heinrich Goebel) بود که آن را در سال ۱۸۵۴ میلادی به ادیسون فروخت. ادیسون آن زمان فایده خاصی را در این اختراع ندید! با اینحال کمی پس از مرگ گوبل، او پتنت لامپ را از بیوه او با قیمت بسیار پایینی خرید و ادعا کرد که خودش مخترع لامپ است!
۱۰. ماشین بخار
احتمالاً شما هم جیمز وات را به عنوان مخترع مدرن ماشین بخار میشناسید. اما خوب است بدانید جیمز وات در واقع ادامه کار دو مخترع اصلی یعنی توماس نیوکامن و جان اسمیتون را انجام داد. این دو نفر پیش از این اولین نمونههای ماشین بخار را تولید کرده بودند.
ممنون از مطلب.
واقعا نمیدونم چرا با وجود اینکه این دزدیها دهه هاست که اثبات شده هنوز در مدارس دنیا این افراد به عنوان مخترع این فناوریهای پیشرو شناخته میشن و کتب آموزشی و تاریخی هیچ تغییری نکرده و درحق این نوابغ ظلم شده