نیکولا تسلا و توماس ادیسون از بزرگترین مخترعان تاریخ بشریت هستند. این افراد هرکدام با سیستم‌های انتقال برق خود به دنبال سلطه در بازار بودند. یکی از سیستم‌ها جریان مستقیم و دیگری جریان متناوب بود.
در قرن نوزدهم مخترعین زیادی وجود داشتند. این دوران هیجان انگیز سرشار از پیشرفت‌های علمی و گسترش بیش از اندازه سرمایه‌داری بود که باعث رقابت‌ها و تقابل‌هایی بین ایده‌ها و حق اختراع‌های مختلف شد.
آغاز ماجرای نیکولا تسلا و توماس ادیسون
یکی از بزرگترین میادین جنگ در آن زمان، الکتریسیته بود که در آن دو شخصیت بزرگ حضور داشتند: نیکولا تسلا طرفدار جریان متناوب (AC) و توماس آلوا ادیسون که از جریان مستقیم (DC) دفاع می‌کرد.
پیش از اینکه بخواهیم از تقابل و رقابت میان این دوشخصیت آنطور که روزنامه‌ها در آن زمان می‌نوشتند، “جنگ جریان‌ها” برای شما بگوییم، باید ابتدا نگاهی به مفاهیم داشته باشیم.
جریان مستقیم و جریان متناوب
بدون اینکه چندان جزئیات فنی را بیان کنیم، در همین حد کفایت می‌کند که بدانید مواد از اتم‌ها ساخته می‌شوند که لایه‌های بیرونی آن‌ها الکترون‌هایی دارند که پیوند نه چندان مستحکمی با هسته اتم برقرار می‌کنند. این ارتباط سست اجازه می‌دهد که الکترون‌ها اتم را ترک کنند و از نقطه‌ای به نقطه دیگر بروند و در طی این حرکت، جریان الکتریکی تولید کنند.
تمام جریان الکتریکی یک جریان الکترون است که از قطب مثبت به قطب منفی می‌رود، البته حرکت آن‌ها در جریان مستقیم و متناوب فرق می‌کند:
جریان مستقیم به زبان ساده
جریان مستقیم یک جریان یک‌طرفه و پایدار است و با زمان تغییر نمی‌کند. جریان مستقیم در واقع همان جریانی است که در باتری ذخیره می‌شود.
جریان متناوب به زبان ساده
جریان متناوب DCبه طور چرخشی جریان دارد و در فواصل منظم از نظر اندازه و جهت نوسان می‌کند. این جریانی است که از خطوط برق عبور می‌کند تا به پریز برق خانه شما برسد.
تفاوت اصلی جریان متناوب و جریان مستقیم
مزیت اصلی جریان مستقیم AC، امنیت بالاتر در مقایسه با جریان متناوب است. این جریان به عایق کمتری نیاز دارد و می‌توان از ولتاژ کمتری استفاده کرد. مزیت دیگر این جریان، قابلیت ذخیره سازی در باتری است.
مزیت اصلی جریان مستقیم در مقایسه با رقیب خود، اتلاف کمتر انرژی در هنگام انتقال در مسیرهای طولانی است. همچنین می‌توان آن را به جریان مستقیم نیز تبدیل کرد. جریان مستقیم امن‌تر است، اما برای انتقال الکتریسیته در مسافت‌های طولانی، جریان متناوب بهره‌وری بیشتری دارد.
آغاز یک رقابت
نیکولا تسلا در سال 1856 در روستایی کوچک در کرواسی به دنبال آمد. با هوش بالایی که این مخترع داشت، در 25 سالگی اولین شغل خود را به عنوان یک مهندس در مجارستان تجربه کرد.
تسلا از آنجا به فرانسه نقل مکان کرد، جایی که در زیرمجموعه بزرگترین رقیب خود، توماس ادیسون کار می‌کرد. استعداد فوق‌العاده بالای نیکولا باعث شد تا سال 1883 به آمریکا برود و به طور مستقیم با ادیسون کار کند.
دشمنی ادیسون و تسلا از کجا آغاز شد؟
ادیسون که چندین سال از تسلا بزرگتر بود، یک مخترع معتبر به حساب می‌آمد و لامپ رشته‌ای به نام او ثبت اختراع شده بود اگرچه بر خلاف باور عمومی؛ توماس ادیسون مخترع لامپ نیست.
اما در ادامه این دو مخترع به مشکل با یکدیگر برخوردند. در آن سال‌ها، برق هنوز از نظر کمی و کیفی عملکرد خوبی نداشت.
تقاضا رو به افزایش بود، نیروگاه‌های بزرگتری ساخته می‌شدند و انرژی بیشتری برای انتقال به فواصل دور نیاز بود. اکثر آمریکا برای شهرهای بزرگ و صنایع به برق نیاز داشتند.
توماس ادیسون طرفدار جریان مستقیم بود، جریانی گران‌تر و سیستمی ناکارآمدتر چون بخشی از انرژی به صورت گرما تلف می‌شد. در طرف مقابل نیکولا تسلا و جریان متناوب قرار داشتند. همین تفاوت‌ها، جنگ را آغاز کرد.
جنگ جریان‌ها؛ جنگ بین تسلا و ادیسون
تسلا ثابت کرد که جریان مستقیم تحت حمایت ادیسون گران‌تر و ناکارآمد است. هر چقدر مسافت بیشتر می‌شد، انرژی بیشتری در مسیر از بین می‌رفت. نیکولا سیستم خود را به عنوان یک سیستم بهبود یافته معرفی کرد که جریان متناوب بود.
ایده تسلا این بود که الکتریسیته تولید شده در نیروگاه‌ها را به ولتاژ بالا برساند و آن‌ها را به فاصله‌های دور و تقریباً بدون هیچ گونه اتلاف انرژی ببرد.
زمانی که برق به مقصد می‌رسید، با استفاده از ترانسفورماتورها می‌شد آن را به طور آسان و ارزان در ولتاژ متوسط و پایین توزیع کرد. این سیستمی است که امروزه نیز استفاده می‌شود و انرژی از نیروگاه‌ها به خانه ما می‌رسد.
اختلاف نیکولا تسلا و توماس ادیسون تنها محدود به ایده‌ها نبود
رقابت میان نیکولا تسلا و توماس ادیسون تنها محدود به ایده‌ها نبود، بلکه به یک جنگ مالی میان شرکت‌ها نیز تبدیل شد. توماس ادیسون با جی.پی مورگان، قدرتمندترین بانکدار ایالات متحده آمریکا متحد شد تا با استفاده از جریان مستقیم، برق کل کشور را تامین کند.
این همکاری آغاز کار شرکت جنرال الکتریک بود. در مقابل تسلا شرکت تسلا الکتریک کمپانی را تاسیس کرد و با مخترع و کارآفرین آن زمان، جرج وستینگهاوس شریک شد.
ادیسون می‌دانست سیستمی که از آن دفاع می‌کند، کارایی کمتری دارد اما کنار گذاشتن آن به قیمت از دست دادن مبالغ هنگفتی تمام می‌شد. مزایای سیستم تسلا باعث شد که شرکت این مخترع قراردادهای زیادی دریافت کند. با وجود این قراردادها، نیکولا با یک مانع جدی روبرو بود: چندین نفر از مهندسان و اپراتورها به علت ولتاژ بالای جریان متناوب کشته شدند.
تبلیغات ادیسون علیه نیکلا تسلا
ادیسون به کمک روزنامه‌های پرخواننده آن زمان، از هر مرگ به عنوان بهانه‌ای برای بی‌اعتبار کردن تسلا و جریان متناوب استفاده می‌کرد.
این اقدامات ادیسون شامل تظاهرات عمومی شبیه به سیرک نیز می‌شد و طرفداران ادیسون ابتدا یک جریان مداوم ملایم را بر روی یک حیوان اعمال و آن را شوکه می‌کردند و سپس از جریان متناوب ولتاژ بالا استفاده می‌کردند و حیوان را برق می‌گرفت و می‌مرد.
در ترسناک‌ترین نوع این تبلیغات، ادیسون برای نشان دادن خطرات جریان AC یک فیل را با استفاده از جریان الکتریسیته AC از پای درآورد! هدف از این کارها، گسترش وحشت درباره عواقب برق‌رسانی به کشور به وسیله جریان متناوب بود.
صندلی الکتریکی اعدام؛ به نام تسلا به کام ادیسون
در آن سال‌ها صندلی الکتریکی اختراع شد. اما مخترع صندلی الکتریکی اعدام که بود؟ درواقع اگرچه حق اختراع صندلی الکتریکی اعدام در اختیار شرکت ادیسون قرار داشت اما چون صندلی الکتریکی از جریان متناوب برای اعدام زندانیان محکوم استفاده می‌کرد. این وسیله نیز به ضرر تسلا و ایده این نابغه بود.
با وجود تمام کارهای کثیفی که ادیسون انجام داد، با گذر سال‌ها جریان متناوب با اقدامات امنیتی بیشتر در خطوط برق‌رسانی و پست‌های فرعی به عنوان بهترین سیستم برای برق‌رسانی به کشور شناخته شد.
این سیستمی بود که در نمایشگاه جهانی شیکاگو 1893 برنده شد و برای تاسیسات برقی آبشار نیاگارا انتخاب شد.
شکست ادیسون در برابر تسلا
اگرچه تسلا ثمره تلاش‌های خود را ندید و از این پیروزی‌ها بهره‌ای نبرد چون مجبور شد حق اختراع خود را به وستینگهاوس بفروشد اما در نهایت، کمپانی ادیسون که نام آن به جنرال الکتریک تغییر کرد، با درخواست مجوز حق اختراع وستینگهاوس برای استفاده از جریان متناوب در پروژه‌های برق‌رسانی خود، تلویحاً شکست در برابر تسلا را پذیرفت.
پایان جنگ جریان‌ها باعث ایجاد صلح میان نیکولا تسلا و توماس ادیسون نشد و دقیقا عکس آن رخ داد. در سال 1912 یک مخترغ سوئدی به نام نیلز گوستاف دالن برنده جایزه نوبل فیزیک برای اختراع شیر خورشیدی شد. این شیر خورشیدی لامپ‌های خیابان را در هنگام غروب و طلوع خورشید به طور خودکار خاموش و روشن می‌کرد.
در آن زمان نظراتی در محافل علمی وجود داشت که می‌گفت جایزه نوبل به یک مخترع کوچک رسیده و همه تسلا را در این زمینه مقصر می‌دانستند چرا که اعتقاد داشتند قرار بوده جایزه نوبل در آن سال به طور مشترک به این دو نفر و به خاطر دستاوردها در زمینه انرژی الکتریکی تعلق بگیرد اما تسلا از قبول جایزه نوبل به طور مشترک با ادیسون امتناع کرده است.
اختراعات تسلا در برابر اختراعات ادیسون
در نهایت چه بلایی سر این دو نابغه آمد؟ با وجود پیروزی تسلا در جنگ با ادیسون، این مخترع به فراموشی سپرده شد. نیکولا همچنان وقت خود را صرف علم کرد و به پیشرفت‌های بزرگی مثل سیم پیچ تسلا و روشنایی بی‌سیم دست یافت.
ایده‌های این نابغه جلوتر از زمان خودش بودند و نتوانستند به طور عملی مورد استفاده قرار بگیرند. در پایان تسلا بدون سرمایه و به عنوان فردی منزوی درگذشت.
در مقابل رقیب قدیمی او، ادیسون به لطف ده‌ها حق اختراع مثل لامپ رشته‌ای و گرامافون یک میلیونر شد. ادیسون به یکی از شناخته شده‌ترین و تحسین شده‌ترین مخترعان در تاریخ تبدیل شد.
تنها در سال‌های اخیر نام تسلا به خاطر شرکت خودروسازی تسلا که ایلان ماسک مدیرعامل آن است، دوباره مورد توجه قرار گرفته است.
پر از غلت های علمی است این مقاله
از اینکه اشطباحاط ما رو گوشضد کردید ثپاصگظارم