
اختلال بینایی داوینچی چگونه روی نقاشیهایش تأثیر گذاشته است؟
لئوناردو داوینچی، هنرمند و دانشمند بزرگ ایتالیا در دوره رنسانس، احتمالا از یک اختلال بینایی غیرمتعارف رنج میبرده است؛ یک عدم تطابق دورهای چشم که در اصطلاح پزشکی به آن استرابیسم یا انحراف چشم میگویند. با فارنت همراه باشید…
براساس گزارشات مختلف در نشریه چشمپزشکی JAMA، به نظر میرسد که این اختلال بینایی سبب شده تا داوینچی بتواند از یک صفحه تخت دو بعدی فضایی سه بعدی بیرون بکشد. در این صورت کمک خوبی به لئوناردو شده است. چندین هنرمند دیگر هم شامل رامبرانت، دورر، دگاس و پیکاسو براساس پرترههایی که از آنها ترسیم شده است، دجار نوعی از انحراف چشم بودهاند. چون چنین ناهماهنگی مشخصی منجر به از بین بردن دید چشم منحرف شده و در نتیجه لئوناردو را قادر به استفاده دو نوع دید تک چشمی و عادی کرده است تا وی دارای یک برتری قابل ملاحظه در زمینه هنری باشد.
کرستوفر تایلر، یک عصبشناس بصری در دانشگاه سیتی یونیورسیتی لندن، عنوان کرد:
یکی از چشمان خود را ببندید. اکنون دنیا صافتر از قبل به نظر میرسد بنابراین موارد مربوط به فضا را بهتر از پیش میتوانید روی بوم دو بعدی خود پیاده کنید.
تایلر شش پرتره مختلف و مناسب از لئوناردو داوینچی را از نزدیک مورد بررسی قرار داده است: دو مجسمه، دو نقاشی رنگ روغن و دو طراحی. از این پرترهها برای اثبات ادعای خود بهره برده و اطراف مردمک، عنبیه و پلک چشمهای هر پرتره دایرههایی کشیده تا مکان اصلی هر کدام را تعیین کرده باشد. جالب است بدانید که این مکانها با یک نمونه مبتلا به انحراف چشم تطابق کامل داشتهاند.
در واقع تعداد بسیار کمی پرتره از لئوناردو وجود دارد که نمای واقعی از چهره او را در دوران رنسانس ایتالیا را به تصویر بکشند اما به اعتقاد تایلر هر کدام از پرترههای او بیانگر بخشهایی از ظاهر وی بوده است. خود داوینچی در کتاب قوانین آتلانتیک میگوید:
روح راهنمای دست نقاش است و وی را مجبور به بازسازی خود میکند، از آنجا که از نظر روح این شیوه بهترین راه برای تعریف یک انسان خواهد بود.
اگر بخواهیم صادقانه برخورد کنیم، در نظر گرفتن اینکه تمامی این موارد بر اساس خود لئوناردو ساخته شده باشند احتمالاتی را به وجود میآورد بنابراین شک و تردیدهایی در این رابطه در میان است. عقیده صاحبنظران در زمینه هنر در رابطه با تعداد مشخص پرترههای داوینچی با یکدیگر در تضاد است. تنها یک پرتره طراحی شده با گچ قرمز در سنین پیری از لئوناردو به وسیله صاحبنظر معتبر در عرصه هنر، کنت کلارک، به عنوان چهره اصلی از داوینچی تایید شده است.
سایر عالمان هنر هنوز هم شکهایی در این مورد دارند که شخص نمایش داده شده در پرتره این مرد پیر ده سال مسنتر از لئوناردویی است که بایستی در آن سالها زندگی میکرد. این پرتره میتواند یک طراحی از پدر یا عموی وی باشد. همچنین تعدادی از هنرمندان عنوان کردهاند که لئوناردو همیشه پیرتر از سن واقعی خود به نظر آمده است.
در نهایت تایلر عنوان کرده است که تمامی هنرمندان نظراتی متفاوت با یکدیگر دارند و من انتظار ندارم که با نظر من موافق باشند. با این حال وی در رابطه با نظر خود اطمینان کامل دارد و با گذشت چندین قرن معتقد است که داوینچی دچار نوعی اختلال بینایی بوده است. نظر شما در مورد پرترههای موچود در تصاویر بالا چیست؟