یکی از آشفته بازارترین بازارها در ایران، بازار ضایعات است. این بازار که تا چندی پیش بدون هیچ نظارت و کاملاً به روش سنتی در حال کار کردن بود، دچار مشکلات و آسیب‌های بسیار زیادی است که نیاز به توجه و رسیدگی دارد. یکی از اصلی‌ترین مشکلات بازار ضایعات، استفاده از روش سنتی در فروش و جمع‌آوری ضایعات است. این روش که بهره‌وری بسیار پایینی دارد، بستر مناسبی برای خرید و فروش ضایعات فراهم نمی‌کند. وقتی خرید و فروش ضایعات به خوبی اتفاق نیفتد و انواع ضایعات به خوبی جمع‌آوری نشوند، مواد اولیه‌ی لازم برای شروع به کار صنایع بازیافت کشور به خوبی تأمین نمی‌شود و در نتیجه، روند فعالیت این صنایع با اختلال مواجه می‌شود.
البته شاید بگویید صنایع بازیافت آنقدرها هم مهم نیستند، اما اصلاً اینطور نیست. صنایع بازیافت به قدری مهم هستند که یکی از ارکان توسعه‌ی پایدار هر کشور محسوب می‌شوند و می‌توانند منافع بسیاری برای هر کشور داشته باشند. رونق این صنایع منافعی از جمله بهبود اشتغال، اقتصاد و کمک به بهبود اوضاع بحرانی محیط زیست را در پی دارد. بهتر است کمی بیشتر با منافع صنعت بازیافت آشنا شویم تا تأثیر جایگزینی روش مدرن در فروش و جمع‌آوری ضایعات، با روش سنتی را بهتر درک کنیم.
منافعی که صنعت بازیافت برای هر کشور در پی دارد
صنعت بازیافت اصلی‌ترین رکن تبدیل اقتصاد خطی به اقتصاد چرخه‌ای در کشورها است. اقتصاد خطی که در گذشته رایج بوده است، به این معنا است که صنایع برای تأمین مواد اولیه‌ی مورد نیاز خود دست به استخراج مستقیم از طبیعت می‌زنند و پس از اینکه مواد اولیه آن‌ها تمام شد، بار دیگر به سراغ طبیعت رفته و هر بلایی که خواستند سر محیط زیست در می‌آورند تا مواد اولیه‌ی مورد نیازشان را از آن استخراج کنند. این روند که مخصوصاً از اوایل انقلاب صنعتی بسیار رواج یافت، آسیب‌های جبران ناپذیری به محیط زیست و جانداران آن وارد کرد؛ به طوری که در حال حاضر چیزی حدود ۶۰٪ گونه‌های جانوری از جمله باکتری، قارچ، گیاه، آبزی، پرنده و پستانداری که تا چندی پیش روی زمین زندگی می‌کردند، منقرض شده‌اند که آماری به شدت تکان دهنده است.
از طرف دیگر بازیافت ضایعات و بازگردان مواد اولیه به چرخه‌ی تولید بسیار آسان‌تر و کم‌هزینه‌تر از استخراج و آماده‌سازی آن است. مثلاً بازیافت ضایعات فلزی را در نظر بگیرید که این روزها در همه جا یافت می‌شود. بازیافت این نوع ضایعات کار آسانی است و از دیرباز رایج بوده است. این در حالی است که اگر صنایع بخواهند آهن یا مس مورد نیاز خود را از پوسته‌ی زمین تأمین کنند، باید فرآیند سخت و پر هزینه‌ی اکتشاف، انفجار، استخراج و انتقال سنگ معدن را پشت سر گذاشته و سپس به پردازش، تصفیه و ذوب آن بپردازند تا آهن و مس اولیه‌ی مورد نیاز خود را تأمین کنند. به همین دلیل روی آوردن به اقتصاد چرخه‌ای و بهبود صنعت بازیافت در کشور می‌تواند علاوه بر کمک به محیط زیست و اوضاع بحرانی آن، کمک بزرگی به بهبود اوضاع اقتصادی کشور می‌کند.
اما این صنعت خود نیز نیاز به مواد اولیه دارد و مواد اولیه‌ی صنعت بازیافت ضایعات است. به همین دلیل اگر خرید و فروش ضایعات و همچنین جمع‌آوری ضایعات به خوبی انجام نگیرد، چرخ صنعت بازیافت به خوبی نمی‌چرخد و ما از همه‌ی منافع ارزشمند آن بی‌بهره می‌مانیم. از این رو، روی آوردن به روش مدرن فروش و جمع‌آوری ضایعات می‌تواند نقشی اساسی در رونق این صنعت ایفا کند.
آسیب‌هایی که روش سنتی فروش و جمع‌آوری ضایعات به همراه دارد:
خرید و فروش ضایعات به روش سنتی در سال‌های گذشته تنها روش فروش ضایعات و جمع‌آوری ضایعات در کشور بود. اما در سال‌های اخیر با روی کار آمدن استارتاپی که در این زمینه شروع به فعالیت کرده و عموم مردم را با منافع روی آوردن به روش مدرن آشنا کرده، آسیب‌ها و بهره‌ی پایین روش سنتی بهتر دیده می‌شود.
آسیب‌هایی که در روش سنتی فروش، متوجه فروشنده ضایعات است
در روش سنتی تنها خریداران ضایعات دوره گردها یا خریداران سیاری هستند که با وانت یا چرخ دستی خود مشغول پرسه زدن در کوچه خیابان‌ها هستند. از آنجا که هیچ نظارتی بر کار این خریداران سیار نیست، فروشندگان ضایعات به راحتی نمی‌توانند به آن‌ها اعتماد کنند و با خیال راحت وارد معامله با آن‌ها شوند.
یکی از چیزهایی که به این بی‌اعتمادی دامن می‌زند، بی‌اطلاعی از قیمت ضایعات است. این بی‌اطلاعی و مشخص نبودن قیمت ضایعات برای فروشنده‌ی ضایعات دو دلیل عمده دارد: یکی اینکه ضایعات ذاتاً مانند کالای دسته اول قیمت مشخص و روشنی ندارد و قیمت‌گذاری دقیق و درست آن کار هرکسی نیست و تنها کارشناسان حوزه‌ی ضایعات هستند که می‌توانند این کار را به خوبی انجام دهند.
دوم اینکه ضایعات چیزی نیست که ما معمولاً با آن سر و کار داشته باشیم که از حدود قیمت روز بازار آن اطلاع داشته باشیم. به همین دلیل تعیین قیمت کارشناسی برای ضایعات کار هر کسی نیست و فروشنده‌ی ضایعات هم اگر به مرجعی مورد اعتماد که کارشناسی قیمت را انجام می‌دهد دسترسی نداشته باشد، نمی‌تواند قیمت کارشناسی روز بازار ضایعات را به دست بیاورد. این چیزی است که در روش سنتی غالباً برای فروشنده‌ی ضایعات مشکل‌ساز می‌شود.
در این مواقع تنها مرجع فروشندگان، خود خریداران سیاری هستند که چون خودشان خریدار ضایعات هم هستند، اعتماد به قیمت پیشنهادی آن‌ها کار عاقلانه‌ای نیست. اما وقتی مرجع قابل اعتماد و بی‌طرفی را نشناسیم که کارشناسی قیمت ضایعات را انجام دهد و بخواهیم به همان روش سنتی ضایعات خود را بفروشیم، چاره‌ی دیگری هم نداریم!
آسیب‌هایی که در روش سنتی فروش، متوجه خریدار ضایعات است
آسیب‌های روش سنتی فقط متوجه فروشنده نیست و خریدار ضایعات هم از این روش آسیب می‌بیند. یکی از اصلی‌ترین آسیب‌هایی که متوجه خریداران است، بی‌اعتباری آن‌ها نزد عموم مردم است که به خاطر رفتار غیر حرفه‌ای و در مواردی غیر اخلاقی برخی خریداران ضایعات به وجود آمده است. این ذهنیت منفی در صورتی که فعالیت آن‌ها زیر نظر مرجعی قابل اعتماد از طرف مردم باشد، می‌تواند به راحتی تغییر کند و این قشر پر تلاش، بار دیگر جایگاه واقعی خود را در جامعه پیدا کنند.
از طرف دیگر در روش سنتی، خریداران ضایعات یا همان دوره‌گردها باید روزانه در تمام کوچه و خیابان‌ها بدون هدفی مشخص پرسه بزنند و امیدوار باشند به اندازه‌ی کافی ضایعات از سطح شهر جمع‌آوری می‌کنند. این روش مشکلات زیادی برای آن‌ها در پی دارد. یکی اینکه این روش اصلاً بهینه نیست و زمان زیادی را از آن‌ها می‌گیرد و ممکن است اصلاً فروشنده‌ای ضایعات خود را به آن‌ها نفروشد یا ضایعات کافی که برای آن‌ها صرفه داشته باشد پیدا نکنند.
از طرف دیگر پرسه زدن استهلاک زیادی به خودروی آن‌ها وارد می‌کند و همچنین به خاطر فعالیت بی‌وقفه‌ی خودرو، هزینه‌ی زیادی بابت سوخت باید پرداخت کنند. از همین جهت است که خریداران ضایعات سیار نیاز دارند ضایعات را با پایین‌ترین قیمت ممکن از فروشنده‌ی ضایعات بخرند. اما وقتی این خریداران سیار زیر نظر مرجعی قابل اعتماد به فعالیت نمی‌پردازند تا بتوانند به سادگی و بدون واسطه با فروشنده‌ی ضایعات در ارتباط باشند، چاره‌ی دیگری هم ندارند.
روش مدرن در فروش و جمع‌آوری ضایعات چه منافعی دارد
وقتی فروشندگان ضایعات بتوانند به سادگی، باخیال راحت و در سریع‌ترین زمان ممکن ضایعات خود را به فروش برسانند، برای کسی شک و تردیدی از بابت برتری روش مدرن نسبت به روش سنتی در فروش و جمع‌آوری ضایعات باقی نمی‌ماند.
روش مدرن فروش و جمع‌آوری ضایعات، چه منافعی برای فروشنده‌ی ضایعات دارد؟
در روش مدرن، خرید و فروش ضایعات زیر نظر مرجعی معتمد و بی‌طرف صورت می‌گیرد که به همه‌ی بی‌اعتمادی‌ها و سختی‌های خرید و فروش ضایعات پایان می‌دهد. این مرجع قابل اعتماد، با به کارگیری کارشناسان متخصص در حوزه‌ی ضایعات، شروع به قیمت‌گذاری انواع ضایعات کرده و با این کار، به فروشندگان کمک می‌کند تا با خیال راحت از بابت قیمت اقدام به فروش ضایعات خود کنند.
همچنین وقتی این مرجع قابل اعتماد بر کار خریداران ضایعات نظارت می‌کند، رفتارهای غیر حرفه‌ای و غیر اخلاقی میان خریداران ضایعات ادامه پیدا نمی‌کند و مردم با خیال راحت می‌توانند با آن‌ها وارد معامله شوند و نگران چیزی نباشند.
این احساس امنیت تنها به خاطر کارشناسی قیمت و نظارت بر کار خریدارن به وجود نمی‌‌آید. این مرجع قابل اعتماد با داشتن اطلاعات کامل خریدارانی که زیر نظر او فعالیت می‌کنند و احراز هویت آن‌ها، احساس امنیت را به بازار ضایعات برمی‌گرداند.
روش مدرن فروش و جمع‌آوری ضایعات، چه منافعی برای خریدار ضایعات دارد؟
البته که منافع روش مدرن تنها متوجه فروشندگان ضایعات نیست. خریداران ضایعاتی که بدون هدف مشخص مشغول پرسه زدن در کوچه و خیابان‌ها بودند، حالا می‌توانند با خیال راحت به طور مستقیم با فروشندگان ضایعات در ارتباط باشند و بدون صرف زمان و سوخت اضافه، مستقیماً به محل مورد نظر خود بروند. این خریداران می‌توانند ضایعاتی که از قبل کارشناسی شده و تکلیف آن مشخص است را از قبل بررسی کنند و سپس اگر باب میل آن‌ها بود آن را معامله کنند. این کارشناسی ضایعات به آن‌ها کمک می‌کند تا ضایعات مناسب را انتخاب کنند و هنگام خرید، با چیزی ناشناخته که ممکن است باب میل‌شان نباشد روبرو نشوند.
همچنین کارشناسی قیمت کمک می‌کند اختلاف نظر بر سر قیمت میان خریدار و فروشنده‌ی ضایعات به حداقل برسد و درنتیجه، چانه‌زنی‌های بی‌مورد هنگام معامله به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند و به این ترتیب، وقت و انرژی آن‌ها بیهوده تلف نشود.
سایت تفکیکان مجموعه‌ای متشکل از کارشناسان متخصص در حوزه‌ی بازیافت است که به عنوان مرجعی قابل اعتماد در بازار ضایعات فعالیت می‌کند و شما می‌توانید با مراجعه به این سایت از خدمات بی‌نظیر آن بهره‌مند شوید.
نظرات بسته شده است.