استاندارد HDMI 2.1a چیست و چه تفاوتی با HDMI 2.1 دارد؟
استانداردهای تصویری روزبه‌روز در حال پیشرفت و تحول هستند و حالا استاندارد جدیدی با نام HDMI 2.1a معرفی شده است. اما HDMI 2.1a چیست و چه تغییر نسبت به HDMI 2.1 کرده است؟
استاندارد HDMI در سال‌های اخیر پیشرفت زیادی کرده است. پشتیبانی از وضوح بالاتر، نرخ فریم سریع‌تر و HDR مهم‌ترین این پیشرفت‌هاست. به‌طور مثال در HDMI 2.1 پشتیبانی از وضوح 8K60 و یا 4K120 و حتی وضوح 10K اضافه شده است. همچنین فرمت‌های HDR پویا نیز پشتیبانی شده و پهنای باند به ۴۸ گیگابیت بر ثانیه رسیده است. اما HDMI 2.1a چه تغییرات داشته است؟
HDMI 2.1a چیست؟
همان‌طور که از نامش پیداست، HDMI 2.1a یک آپدیت جزئی برای HDMI 2.1 محسوب می‌شود. این استاندارد تمام مزایای HDMI 2.1 را دارد اما یک ویژگی جدید مختص HDR به آن اضافه می‌کند.
HDMI 2.1a پشتیبانی از قابلیتی به نام Source-Based Tone Mapping یا SBTM را اضافه می‌کند. به این ترتیب اگر یک تلویزیون یا مانیتور HDR دارید شاید این قابلیت برایتان مفید باشد.
SBTM چیست و چه کاربردی دارد؟
برای این‌که کاربرد SBTM را متوجه شوید ابتدا باید در مورد Tone Mapping بدانید. همان‌طور که می‌دانید HDR برای نمایش گستره نور و رنگی وسیع‌تری از حالت عادی SDR استفاده می‌شود. به این ترتیب تصاویر واقعی‌تر به نظر رسیده و بخش‌های روشن تصویر، روشن‌تر و بخش‌های تاریک، تاریک‌تر هستند. در واقع نمایشگر قادر است تنها روشنایی بخش‌هایی از تصویر را بالاتر ببرد.
با این‌حال همه نمایشگرها قابلیت‌های مشابه و یکسانی ندارند. هر کدام از تلویزیون‌ها یا مانیتورها از فناوری‌های مختلفی برای نمایش تصویر و نور پس‌زمینه استفاده می‌کنند. به این خاطر مهم است که محتوای HDR بسته به این فناوری‌ها و قابلیت‌ها نقشه‌برداری یا Tone Mapping شود. به‌طور مثال اگر سیگنال تصویر حداکثر روشنایی را ۱۰۰۰ نیت تعیین کرده و تلویزیون شما تنها می‌تواند تا ۴۰۰ نیت روشنایی تولید کند، با Tone Mapping سطوح روشنایی با این محدودیت حداکثری تنظیم خواهد شد.
در حال حاضر و تا استاندارد HDMI 2.1 خود تلویزیون وظیفه Tone Mapping را برعهده دارد. مزیت این روش این است که معمولاً تولیدکنندگان تلویزیون می‌توانند سیگنال تصویر را بهتر برای پنل‌های خودشان تغییر دهند. با این‌حال در SBTM این کار توسط منبع سیگنال مثل کارت گرافیک کامپیوتر، پخش‌کننده بلوری یا کنسول بازی انجام می‌شود.
مزیت SBTM این است که تلویزیون شما دیگر نیازی به پردازش اضافه برای Tone Mapping نخواهد داشت. در نتیجه تأخیر نمایش تصویر کاهش خواهد یافت. این تأخیر البته در حالت عادی در حد چند میلی‌ثانیه است اما برای گیمرها حتی همین میلی‌ثانیه‌ها اهمیت بالایی دارد. به این ترتیب با HDMI 2.1a تجربه گیمینگ بهتری خواهید داشت.
آیا برای HDMI 2.1a به سخت‌افزار جدید نیاز داریم؟
متأسفانه پاسخ این پرسش کمی پیچیده است. HDMI 2.1 به تلویزیون، مانیتور و حتی منبع پخش‌کننده جدید نیاز داشت. با این‌حال HDMI 2.1a یک آپدیت جزئی محسوب می‌شود. طبق وب‌سایت HDMI، فناوری SBTM از سخت‌افزارهای متعددی پشتیبانی خواهد کرد. بسیاری از این سخت‌افزارها مثل کنسول‌های بازی، پی‌سی و دستگاه‌های پخش می‌توانند از طریق به‌روزرسانی نرم‌افزاری پشتیبانی از HDMI 2.1a و SBTM را کسب کنند. به این ترتیب در نهایت همه چیز به سازنده نمایشگر و دستگاه شما باز می‌گردد.
در نهایت باید گفت HDMI 2.1a برای کاربرانی که از HDR استفاده می‌کنند قابلیت مفیدی است. خصوصاً گیمرها می‌توانند با این استاندارد با تأخیر و لگ حتی کمتری به بازی بپردازند. این روزها تلویزیون‌های هوشمند و مدرن آن‌قدر پیشرفت کرده‌اند که دیگر برای بازی کردن حتماً نیازی به خرید مانیتور ندارید. شاید به همین خاطر باشد که گیمرها این روزها از مشتریان اصلی تلویزیون‌های باکیفیت پرچم‌دار OLED و QLED هستند.