نگاهی به بلک فرایدی ۱۴۰۰ در ایران؛ بالاترین درجه تخفیف یا تبلیغ؟
امسال هم اکثر فروشگاه‌های اینترنتی به مناسبت بلک فرایدی یا همان جمعه سیاه فروش ویژه برپا کرده‌اند. اما آیا در بلک فرایدی امسال با بالاترین درجه تخفیف مواجهیم یا تبلیغ؟
با پرواز نرخ دلار و عدم توانایی یا تمایل دولت در کنترل قیمت‌ها، قدرت خرید مردم نیز در ایران در سراشیبی سقوط است. در این شرایط اقتصادی نابسامان چه چیزی می‌تواند بیش از «تخفیف» توجه مخاطبان را به فروشگاه‌های اینترنتی جلب کند؟ بلک فرایدی ۱۴۰۰ نیز یکی دیگر از روزهایی است که بسیاری منتظر رسیدنش بودند. اما این تخفیف‌ها اصلاً چقدر واقعی هستند؟
اگر به خاطر داشته باشید چند سال پیش نگاهی به تخفیف‌های بلک فرایدی بزرگ‌ترین فروشگاه‌های ایرانی داشتیم و آن‌ها را با تخفیف‌های خارجی مقایسه کردیم. در این مقایسه مشخص شد قیمت بسیاری از محصولات «به اصطلاح» تخفیف خورده از قیمت بازار این محصولات بالاتر است! تخفیف‌های واقعی هم بسیار جزئی‌تر از چیزی بودند که تبلیغات به شما القا می‌کنند. اما بلک فرایدی ۱۴۰۰ در ایران چطور؟
ترفندهای بلک فرایدی ۱۴۰۰ در ایران
فروشگاه‌های اینترنتی در ایران معمولاً از ترفندهایی استفاده می‌کنند تا جشنواره‌های آن‌ها بسیار فوق‌العاده‌تر از چیزی به نظر برسد که واقعاً هست!
۱. بهترین تخفیف‌ها چندثانیه هم دوام ندارند!
تخفیف‌هایی که معمولاً در تبلیغات بلک فرایدی روی آن‌ها مانور داده می‌شود اغلب دوام ندارند و در چند ثانیه ابتدایی موجودی تمام خواهد شد. به همین خاطر است که بسیاری کاربران اعتقاد دارند این تخفیف‌ها اصلاً واقعی نیستند. با این‌حال وجود چنین پوسترهای تبلیغاتی هم کاربران بیشتری را جذب می‌کند و هم راه را برای ترفند دوم باز می‌کند.
۲. پول اشتراک بدهید تا تخفیف‌ها را زودتر ببینید!
ترفند جدید فروشگاه‌های اینترنتی ایجاد اشتراک‌هایی با نام‌های پلاس و پرایم است تا تخفیف‌ها را زودتر ببینید. به همین دلیل از چند روز پیش تبلیغات برای عضو شدن در این سرویس‌ها شروع می‌شود. در نتیجه حتی اگر تخفیفات واقعی خوبی هم به تعداد محدود وجود داشته باشد، هزینه دریافتی از هزاران اشتراک پلاس یا پرایم آن‌ها را جبران خواهد کرد.
به عبارت دیگر چنین اشتراکی شبیه به نوعی قرعه‌کشی یا شرط‌بندی است که شما مبلغ نسبتاً کمی را برای شانس برنده شدن در تخفیفی بزرگ هزینه می‌کنید. البته این اشتراک‌ها مزایای دیگری هم دارند اما اغلب کاربران تنها به امید رویارویی با یک تخفیف استثنایی «پلاسی» می‌شوند.
علاوه بر این بعضی تخفیف‌ها فقط برای کاربران ویژه اعمال می‌شود. همچنین عضو شدن در سرویس ویژه برای شما کاربر جدید ۵۰ درصد هم تخفیف دارد. پس منتظر چه هستید؟ هرچه زودتر عضو شوید!
۳. افزایش قیمت اولیه کالاها
این ترفند که حتماً با آن آشنا هستید افزایش قیمت اصلی یا اولیه کالاهاست. به این ترتیب وقتی تخفیفی ۲۰ یا ۳۰ درصدی مشاهده می‌کنید بسیار هیجان‌زده خواهید شد. این درحالیست که قیمت تخفیف خورده برخی کالاها نسبت به قیمت بازار بالاتر است! البته این ترفند لزوماً به این معنا نیست که فروشگاه اینترنتی درست پیش از شروع بلک فرایدی ۱۴۰۰ اقدام به افزایش قیمت‌ها می‌کند؛ چرا که قیمت برخی از کالاها پیش از آن نیز از بازار بالاتر است!
۴. تخفیف ۹۹ درصدی در ازای تبلیغ توسط شما
اگر از کاربران توییتر باشید احتمالاً امسال تبلیغات بلک فرایدی ۱۴۰۰ را از کاربران مختلف دیده‌اید. فروشگاه‌ها معمولاً نوعی قرعه‌کشی توییتری را بین افرادی که تصاویر تخفیفات را منشن یا کوت (Quote) کنند انجام می‌دهند. به این ترتیب با کمترین هزینه به بالاترین سطح مخاطب (Reach) دست پیدا می‌کنند.
تا این‌جای کار هیچ اشکالی وجود ندارد. با این‌حال برخی اکانت‌های پرمخاطب نیز به نحوی (نسبتاً) نامحسوس بلک فرایدی ۱۴۰۰ را تبلیغ می‌کنند:
«همین چند ساعت پیش گوشیمو تو خیابون زدن؛ کاش تو بلک فرایدی فلان فروشگاه بتونم این گوشی رو با ۹۰ درصد تخفیف بخرم»
«بچه‌ها به نظرتون تخفیفای بلک فرایدی فلان فروشگاه واقعیه؟ به نظر من که زیادی خوبه و مشکوکه!»
چنین توییت‌هایی معمولاً باعث اینتراکشن و تعامل کاربران زیادی خواهد شد. انجام چنین تبلیغاتی به خودی خود مشکلی ندارد اما در بسیاری از کشورها جرم محسوب می‌شود! شما وقتی رسانه پرمخاطبی دارید و در قبال دریافت پول تبلیغی انجام می‌دهید، باید به مخاطبان اعلام کنید که در حال تبلیغ هستید.
۵. گردونه شانس!
در برخی فروشگاه‌ها هم گردونه‌ای مجازی قرار داده شده که آن را می‌چرخانید و یک تخفیف ویژه و منحصربه‌فرد برایتان نمایش داده خواهد شد. فقط اشکال کار این‌جاست که این تخفیف نه ویژه است و نه منحصربه‌فرد و هر کسی می‌تواند به آن دسترسی داشته باشد. به این ترتیب ممکن است فریب خورده و هرچه سریع‌تر کالا را سفارش دهید.
اما تخفیف‌های بلک فرایدی ۱۴۰۰ چگونه‌اند؟
حالا از همه این ترفندها که بگذریم، آیا واقعاً با تخفیف‌های خوبی در بلک فرایدی ۱۴۰۰ مواجهیم؟ بگذارید ابتدا از تخفیف‌های فروشگاه‌های اینترنتی ایرانی شروع کنیم.
در جدول زیر می‌توانید قیمت پیش و پس از تخفیف، درصد تخفیف ادعا شده، قیمت بازار و درصد تخفیف واقعی در مهم‌ترین تخفیف‌ها را ببینید:
| نام کالا | قیمت پیش از تخفیف (تومان) | قیمت پس از تخفیف (تومان) | درصد تخفیف ادعا شده | قیمت بازار* | درصد تخفیف واقعی** |
| آیفون ۱۳ پرو مکس ۲۵۶ گیگابایتی | ۴۵.۵۰۰.۰۰۰ | ۴۲.۱۷۹.۰۰۰ | ۷٪ | ۴۱.۵۰۰.۰۰۰ | ۱.۶٪- |
| آیفون ۱۳ پرو ۲۵۶ گیگابایتی | ۴۱.۵۰۰.۰۰۰ | ۳۹.۴۹۰.۰۰۰ | ۵٪ | ۴۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱.۳٪ |
| آیفون ۱۳ – ۲۵۶ گیگابایتی | ۳۲.۵۰۰.۰۰۰ | ۳۰.۶۱۰.۰۰۰ | ۶٪ | ۳۰.۵۰۰.۰۰۰ | ۰.۴٪- |
| گلکسی A52s سامسونگ ۱۲۸ گیگابایتی | ۹.۵۸۰.۰۰۰ | ۹.۳۷۹.۰۰۰ | ۲٪ | ۹.۳۵۰.۰۰۰ | ۰.۳٪- |
| گلکسی S21 اولترا ۵۱۲ گیگابایتی | ۳۳.۹۰۰.۰۰۰ | ۳۳.۲۰۰.۰۰۰ | ۲٪ | ۳۳.۴۰۰.۰۰۰ | ۰.۶٪ |
| گلکسی زد فلیپ ۳ سامسونگ – ۲۵۶ گیگابایتی | ۲۵.۰۰۰.۰۰۰ | ۲۲.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۲٪ | ۲۳.۶۰۰.۰۰۰ | ۶.۸٪ |
| هواوی nova 8i نسخه ۱۲۸ گیگابایتی | ۷.۷۵۰.۰۰۰ | ۷.۴۰۰.۰۰۰ | ۴.۵٪ | ۷.۴۵۰.۰۰۰ | ۰.۷٪ |
| پوکو X3 پرو شیائومی ۲۵۶ گیگابایتی | ۶.۸۶۸.۰۰۰ | ۶.۶۶۶.۰۰۰ | ۳٪ | ۶.۶۸۰.۰۰۰ | ۰.۲٪ |
| گلکسی A12 سامسونگ ۶۴/۳ گیگابایتی | ۴.۰۴۹.۰۰۰ | ۳.۹۶۸.۰۰۰ | ۲٪ | ۳.۹۹۰.۰۰۰ | ۰.۶٪ |
| هواوی Y9a نسخه ۱۲۸ گیگابایتی | ۶.۳۵۰.۰۰۰ | ۶.۰۸۹.۰۰۰ | ۴٪ | ۶.۱۰۰.۰۰۰۰ | ۰.۲٪ |
| گلکسی تب اس ۶ لایت | ۱۰.۷۹۰.۰۰۰ | ۱۰.۲۱۹.۰۰۰ | ۵٪ | ۹.۷۵۰.۰۰۰ | ۴.۶٪- |
| هارد دیسک اکسترنال وسترن دیجیتال مای پاسپورت ۱ ترابایتی | ۱.۱۳۵.۰۰۰ | ۱.۰۶۹.۰۰۰ | ۵.۸٪ | ۱.۰۸۰.۰۰۰ | ۱٪ |
| پاوربانک انکر A1214 | ۲۹۰.۰۰۰ | ۲۶۹.۰۰۰ | ۷٪ | ۲۵۰.۰۰۰ | ۷.۶٪- |
| پاوربانک ای‌دیتا P20000QCD | ۵۷۹.۰۰۰ | ۴۸۹.۰۰۰ | ۱۵٪ | ۵۷۰.۰۰۰ | ۱۴.۲٪ |
| لپ‌تاپ لنوو لیجن 7 | ۵۷.۰۰۰.۰۰۰ | ۴۷.۹۹۹.۰۰۰ | ۱۵٪ | ۴۷.۴۵۰.۰۰۰۰ | -۱.۲٪ |
| لپ‌تاپ لنوو ایدیاپد 1 | ۹.۴۶۵.۰۰۰ | ۶.۶۹۹.۰۰۰ | ۲۹٪ | ۷.۸۹۰.۰۰۰ | ۱۵.۱٪ |
| لپ‌تاپ لنوو آیدیاپد3 | ۱۳.۵۰۰.۰۰۰ | ۱۲.۹۹۹.۰۰۰ | ۳.۷٪ | ۱۳.۰۵۰.۰۰۰ | ۰.۴٪ |
| ساعت هواوی واچ GT2 | ۵.۱۰۰.۰۰۰ | ۴.۸۰۰.۰۰۰ | ۶٪ | ۴.۴۰۰.۰۰۰ | -۹.۱٪ |
| ایرپاد پرو اپل | ۵.۹۹۰.۰۰۰ | ۵.۸۷۰.۰۰۰ | ۲٪ | ۵.۶۰۰.۰۰۰ | ۴.۸٪- |
| ساعت اپل واچ سری 6 نایکی ۴۴ میلی‌متری | ۱۵.۶۹۰.۰۰۰ | ۱۴.۹۹۰.۰۰۰ | ۴.۵٪ | ۱۳.۱۵۰.۰۰۰ | ۱۴٪- |
*برای به دست آوردن قیمت بازار از وب‌سایت ترب استفاده شده و سعی شده ویژگی‌های محصول از جمله رنگ و گارانتی نیز تا حد امکان در نظر گرفته شود.
**درصد تخفیف منفی به معنای بالاتر بودن قیمت تخفیف خورده از قیمت بازار است.
نکته اولی که در این جدول به چشم می‌خورد این است که حتی درصدهای تخفیف ادعا شده نیز اغلب جذاب نیستند. تخفیف‌های ۲ تا ۵ درصدی که به قول برخی کاربران نگرانی‌هایی را بابت ورشکسته شدن این فروشگاه‌ها ایجاد می‌کند! از شوخی که بگذریم این درصدهای تخفیف را در طول سال هم از فروشگاه‌های مختلف دیده بودیم و چیز عجیبی در اینجا وجود ندارد.
نکته دوم این‌که با وجود تعداد انگشت‌شمار تخفیف واقعی، قیمت اغلب کالاها پس از تخفیف نسبت به بازار مساوی و یا حتی بالاتر است. همچنین این تخفیف‌های انگشت‌شمار بیشتر شامل کالاهای کم‌طرفدار شده است. شاید تنها استثنای قابل توجه گوشی گلکسی زد فلیپ ۳ سامسونگ باشد.
تخفیف‌های بلک فرایدی ۱۴۰۰ در خارج از کشور
از آن‌جا که بلک فرایدی از همان ابتدا در آمریکا و در پی جشن شکرگزاری آغاز شده ما هم تصمیم گرفتیم تخفیف‌های مهم مربوط به این روز را از وب‌سایت‌های فروشگاهی بزرگ مثل آمازون، بست‌بای و یا سایت خود تولیدکنندگان مثل ایسوس، اچ‌پی و … جمع‌آوری کنیم.
شاید بپرسید از کجا مطمئن هستید این قیمت‌های پیش از تخفیف واقعی هستند و یا تخفیف خوبی نسبت به قیمت‌های پیشین محسوب می‌شود. در پاسخ باید گفت شرکت‌ها قیمتی را به عنوان قیمت پیشنهادی فروش (MSRP) به فروشنده‌ها اعلام می‌کنند. به لطف ثبات اقتصادی نیازی به تغییر روزانه قیمت‌ها نیست و معمولاً به‌جز موارد خاص (کنسول‌های بازی و کارت‌های گرافیک) که این روزها به خاطر کمبود تراشه گریبانگیر شده شاهد قیمت‌هایی بالاتر از MSRP نخواهیم بود. به این ترتیب با این‌که سودجویان گاهی می‌توانند از فروشگاه‌های رسمی کارت گرافیک یا کنسول بازی را به قیمت اصلی خریده و گران‌تر بفروشند، خود فروشگاه‌ها امکان گران‌فروشی ندارند.
علاوه بر این ما از وب‌سایت‌ها و افزونه‌هایی مثل CamelCamelCamel برای بررسی قیمت‌های قبلی همین محصولات در همین فروشگاه‌ها استفاده کردیم. به این ترتیب فروشگاهی نمی‌تواند یک قیمت اولیه جعلی را به عنوان قیمت پیش از تخفیف درج کند.
| نام کالا | قیمت پیش از تخفیف (دلار) | قیمت پس از تخفیف (دلار) | تخفیف واقعی |
| لپ‌تاپ MSI GL66 RTX 3070 | ۱۵۰۰ | ۱۲۹۵ | ۱۴٪ |
| لپ‌تاپ Acer ConceptD Ezel | ۱۴۰۰ | ۸۷۰ | ۳۸٪ |
| تلویزیون ”LG C1 48 | ۱۲۹۷ | ۱۰۹۷ | ۱۵.۵٪ |
| تلویزیون سامسونگ The Frame TV | ۱۵۰۰ | ۹۹۸ | ۳۴٪ |
| گوگل کروم‌کست | ۵۰ | ۴۰ | ۲۰٪ |
| مک‌بوک ایر اپل | ۹۹۹ | ۸۵۰ | ۱۵٪ |
| لنوو یوگا 9i | ۱۷۵۰ | ۱۳۵۰ | ۲۳٪ |
| ایسوس ROG Zephyrus G15 | ۱۸۵۰ | ۱۵۵۰ | ۱۷٪ |
| آی‌پد پرو ۱۲.۹ وای‌فای ۲۵۶ گیگابایتی | ۱۱۹۹ | ۱۰۹۹ | ۹٪ |
| اپل ایرپاد مکس | ۵۴۹ | ۴۳۹ | ۲۱٪ |
| ایرپاد پرو اپل | ۲۴۹ | ۱۶۹ | ۳۳٪ |
| گلکسی بادز پرو | ۲۰۰ | ۱۵۰ | ۲۶٪ |
| ایرباد بی‌سیم سونی WF-1000XM4 | ۲۸۰ | ۲۴۸ | ۱۲٪ |
| اپل واچ SE 40mm | ۲۷۹ | ۲۱۹ | ۲۲٪ |
| گلکسی اس ۲۱ | ۸۰۰ | ۷۰۰ | ۱۳٪ |
| گلکسی زد فولد ۳ | ۱۸۰۰ | ۱۴۰۰ | ۲۳٪ |
| گوگل پیکسل 5A | ۴۴۹ | ۳۹۹ | ۱۲٪ |
| گوپرو هیرو ۱۰ بلک | ۵۰۰ | ۴۵۰ | ۱۱٪ |
همان‌طور که می‌بینید تخفیف‌ها در محصولاتی پرطرفدار و بین ۹ تا ۳۴ درصد درج شده است. گفتنی است تخفیف‌های حتی بهتری هم گهگاه در فروشگاه‌های بزرگ یافت می‌شوند اما معمولاً موجودی بسیار محدودی دارند. تخفیف‌های بالا در زمان نگارش مطلب معتبر هستند.
اگر بخواهیم منصف باشیم…
فروشگاه‌هایی مثل آمازون یا بست‌بای با فروشگاه‌های اینترنتی ایران قابل مقایسه نیستند. وسعت بالاتر این فروشگاه‌ها دست آن‌ها را در عرضه تخفیف‌های بیشتر باز می‌گذارد. علاوه بر این معمولاً در بلک فرایدی خود تولیدکنندگان محصولاتشان را به این فروشگاه‌ها با تخفیف عرضه می‌کنند؛ امتیاز بزرگی که در ایران به لطف تحریم‌ها وجود ندارد.
در واقع مشکل ما بیشتر با عناوینی است که در ایران با نام تخفیف بلک فرایدی ۱۴۰۰ می‌بینیم. همین تخفیف‌های کوچک اگر واقعی باشند به هر حال فرصت خرید خوبی را فراهم می‌کنند. در فروشگاه‌های آنلاین معتبر خارجی می‌توانید اگر تخفیفی را دیدید مطمئن باشید در بازار همان کالا را با قیمت پایین‌تری نخواهید یافت؛ چیزی که نمی‌توانیم راجع به فروشگاه‌های ایران بگوییم.
مشکل کار از کجاست؟
به لطف عدم توانایی یا تمایل دولت در کنترل نرخ ارز چیزی تحت عنوان قیمت مصوب یا MSRP برای محصولات خارجی (و حتی داخلی) وجود ندارد. از این رو بازه وسیعی از قیمت‌ها را بین فروشگاه‌های مختلف خواهید دید. به همین ترتیب امکان تشخیص تخفیف واقعی از فریبکاری هم دشوارتر می‌شود.
همچنین به دلیل تحریم‌ها اکثر شرکت‌های خارجی فعالیت رسمی خود را در ایران تعطیل کرده‌اند. به این ترتیب فروشگاه‌های آنلاین عملاً کالایی را در این روزها با تخفیف ویژه دریافت نمی‌کنند. اکثر این تخفیف‌ها اگر هم که واقعی باشد از محل کاهش سود فروشگاه پدید می‌آید. کاهش سودی که احتمالاً با روش‌هایی مثل جذب بیشتر مخاطب یا اشتراک ویژه پلاس جبران می‌شود.
در مجموع حواستان باشد! اگر هرگونه تخفیفی را به عنوان بلک فرایدی ۱۴۰۰ دیدید حتماً در وب‌سایت‌های دیگر و در بازار قیمت محصول را جویا شوید. متأسفانه تحریم‌های بین‌المللی و هزینه‌های ارسال هنگفت دست کاربران ایرانی را از خرید کالاهای آمازون یا سایر فروشگاه‌ها نیز کوتاه کرده است. پس در این شرایط بهتر است با تحقیق فراوان خودتان حواستان به جیبتان باشد!
اگر غیر از این بود تعجب می کردم. مرسی که رسواشون می کنین :)))