راهنمای خرید مانیتور گیمینگ مناسب؛ به چه نکاتی باید توجه کنیم؟

فناوری مانیتورها در سال‌های اخیر بسیار پیچیده و پیشرفته شده است. این روزها مانیتور با کاربری عمومی، گیمینگ یا تولید محتوا مشخصات متفاوتی دارد و به همین خاطر بهتر است با اطلاعات کامل به سراغ انتخاب و خرید بروید. انتخاب مانیتور گیمینگ از سایر مانیتورها کمی پیچیده‌تر است. به همین خاطر در این مطلب سعی می‌کنیم مهم‌ترین نکات و ملاک‌های خرید را برایتان بیاوریم.

نکته مهم این‌که تمام کامپیوترها توسط کندترین قطعه خود محدود شده‌اند. اگر سریع‌ترین کارت گرافیک و قوی‌ترین پردازنده را داشته باشید، یک مانیتور ۶۰ هرتزی نمی‌تواند از حداکثر توان قطعات استفاده کند. همچنین اگر سریع‌ترین مانیتور با وضوح 4K را در اختیار داشته باشید نمی‌توانید با پردازنده و کارت گرافیکی معمولی به حداکثر توان آن برسید. پس بهتر است بسته به بودجه و سخت‌افزار سیستم خود اقدام به انتخاب و خرید مانیتور گیمینگ کنید.

مهم‌ترین فاکتورها و ویژگی‌های مانیتور گیمینگ

در انتخاب یک مانیتور خوب باید به اصلی‌ترین ویژگی‌های مانیتورها توجه کنید:

• نسبت تصویر
• اندازه نمایشگر
• وضوح تصویر
• نرخ تازه‌سازی
• نرخ پاسخگویی
• همگام‌سازی تطبیقی (Gsync یا FreeSync)
• دامنه دینامیکی گسترده HDR
• گستره رنگی
• نوع پنل
• ورودی و خروجی

نسبت تصویر

اولین چیزی که باید انتخاب کنید نسبت تصویر، یا همان نسبت عرض به ارتفاع تصویر است. اغلب مانیتورهای عادی نسبت تصویر ۱۶:۹ دارند، درست مثل تلویزیون‌ها. با این‌حال اخیراً بازار مانیتورهای فوق عریض یا اولتراواید با نسبت تصویر ۲۱:۹ یا حتی ۳۲:۹ هم داغ شده است. این مانیتورها ارتفاع کمتری داشته اما عرض بسیار بیشتری داشته و فضای عریض‌تری را پیش رویتان می‌گذارند.

مانیتورهای ۱۶:۹ برای بازی کردن انتخاب ساده‌تر و پیش‌فرض محسوب می‌شوند. تمام بازی‌ها به خوبی از این نسبت تصویر پشتیبانی کرده و مشکل سازگاری نخواهید داشت. همچنین به خاطر عرض کمتر مانیتور به میز کوچک‌تری هم نیاز دارید.

با این‌حال مانیتورهای ۲۱:۹ هم مزایای زیادی دارند. به‌طور مثال تماشای فیلم‌های سینمایی بدون حاشیه‌های مشکی و به‌صورت تمام صفحه لذت‌بخش‌تر خواهد بود. همچنین باز کردن چندین پنجره در کنار یکدیگر هم در این مانیتورها کاربردی‌تر است. در بازی‌ها هم معمولاً فضای بیشتری از چپ و راست خود را می‌بینید و این می‌تواند در بازی‌های رقابتی هم یک مزیت باشد. با این‌حال برخی بازی‌ها مثل Overwatch از این نسبت تصویر پشتیبانی نمی‌کنند و باید حاشیه‌های مشکی را در دوطرف تصویر تحمل کنید.

مانیتورهای ۳۲:۹ حتی عریض‌تر هستند و تجربه‌ای نزدیک به واقعیت مجازی را در برخی بازی‌ها در اختیارتان می‌گذارند. با این‌حال به میز فوق‌العاده بزرگ‌تری نیاز دارید و قیمت این مدل‌ها نیز هنوز بسیار بالاست.

اندازه مانیتور گیمینگ

اندازه مانیتور واضح‌ترین ملاک خرید است. معمولاً مانیتورهای گیمینگ در بازار از ۲۴ اینچ به بالا تولید می‌شوند. با این‌حال برای نسبت تصویر ۱۶:۹ اندازه پیشنهادی ما بین ۲۷ تا ۳۲ اینچ است. اگر هم به سراغ مدل‌های فوق عریض می‌روید بهتر است اندازه ۳۴ تا ۳۸ اینچی را انتخاب کنید.

نکته مهم اندازه میز و فاصله شما از تصویر است. اگر یک مانیتور بزرگ خریداری می‌کنید نمونه‌های خمیده می‌توانند عملکرد بهتری برای زاویه دید شما داشته باشند. همچنین می‌توانید از دو مانیتور کنار یکدیگر نیز استفاده کنید، اما باید با حاشیه‌های ضخیم بین تصویر بسازید.

وضوح تصویر یا رزولوشن

خوشبختانه دوران وضوح 720p دیگر تقریباً به پایان رسیده است. اغلب مانیتورهایی که در بازار پیدا می‌کنید با یکی از سه وضوح اصلی 1080p یا FHD، 1440p یا QHD و 2160p یا 4K عرضه می‌شوند. البته این وضوح، نشانگر تعداد پیکسل‌های عمودی است و تعداد افقی به نسبت تصویر بستگی دارد. به‌طور مثال وضوح یک مانیتور ۱۶:۹ فول اچ‌دی برابر ۱۹۲۰ در ۱۰۸۰ پیکسل است اما نمونه فوق عریض ۲۱:۹ وضوحی معادل ۲۵۶۰ در ۱۰۸۰ پیکسل دارد.

بی‌شک هرچه تعداد پیکسل‌ها و وضوح تصویر بالاتر باشد تصویر واضح‌تر خواهد بود. با این‌حال پیکسل‌های بیشتر به معنای فشار بیشتر روی کارت گرافیک نیز هست. اگر یک کارت گرافیک اقتصادی و ارزان دارید بهتر است به سراغ وضوح 1080p بروید. با این‌حال اگر کارت گرافیک خوبی دارید وضوح پیشنهادی برای اکثر گیمرهای 1440p است. برای اجرای بازی‌ها با کیفیت خوب روی این وضوح به کارت گرافیکی معادل RTX 3060 یا بهتر نیاز دارید.

همچنین از آن‌جا که نرخ فریم برای بازی اولویت مهم‌تری محسوب می‌شود حتی اگر کارت گرافیک فوق قدرتمندی مثل RTX 3080 هم داشته باشید شاید بهتر باشد به سراغ وضوح 4K نروید. با این‌حال تصمیم بین نرخ فریم بالاتر و وضوح بیشتر برعهده خودتان است.

در یک جمع‌بندی برای کارت گرافیک متوسط رو به بالا ما وضوح 1440p را به عنوان یک تعادل خوب برای گیمرها پیشنهاد می‌کنیم. محبوب‌ترین اندازه و وضوح در حال حاضر ۲۷ اینچی 1440p برای مانیتور استاندارد ۱۶:۹ و ۳۴ اینچی 1440p برای مانیتور فوق عریض است. توجه کنید مانیتور فوق عریض 1440p به خاطر پیکسل‌های بیشتر توان گرافیکی بیشتری نسبت به مانیتور ۱۶:۹ طلب می‌کند اما نسبت به وضوح 4K کماکان بسیار منطقی‌تر است.

نرخ تازه‌سازی یا Refresh rate

نرخ تازه‌سازی را که با واحد هرتز مشخص می‌کنند به معنای تعداد فریم نمایش داده شده در هر ثانیه است. تقریباً همه نمایشگرهای رایج از تلویزیون گرفته تا مانیتور، گوشی و تبلت حداکثر ۶۰ هرتزی هستند. این نرخ تازه‌سازی برای کارهای روزانه و تماشا ویدئوها کاملاً کافیست. با این‌حال اگر گیمر هستید و خصوصاً به بازی‌های سریع مثل سبک‌های شوتر FPS یا مسابقه‌ای علاقه دارید بهتر است یک مانیتور گیمینگ با نرخ تازه‌سازی بالاتر خریداری کنید.

تأثیر نرخ تازه‌سازی بالا را نمی‌توان در کلمات یا ویدئوها نمایش داد. اگر با یکی از گوشی‌های پرچم‌دار جدید مثل گلکسی اس ۲۱، وان پلاس ۸، آیفون ۱۳ پرو و … کار کرده باشید احتمالاً تفاوت را متوجه خواهید شد. در هر صورت پیشنهاد می‌کنیم اگر گیمر حرفه‌ای هستید مانیتور با نرخ تازه‌سازی حداقل ۱۰۰ هرتزی تهیه کنید.

رایج‌ترین نرخ‌های تازه‌سازی در مانیتورهای گیمینگ ۱۰۰ هرتز (مدل‌های اولتراواید)، ۱۴۴ هرتز، ۲۴۰ هرتز و یا حتی ۳۶۰ هرتزی هستند. با این‌حال خوب است بدانید تفاوت بین نرخ ۱۴۴ هرتز و ۶۰ هرتزی بسیار واضح‌تر از تفاوت ۳۶۰ هرتزی و ۱۴۴ هرتزی است. در مجموع حتی جدی‌ترین گیمرها هم به نرخ بالاتر از ۱۴۴ هرتزی نیاز ندارند.

گفتنی است برای این‌که بتوانید از حداکثر قابلیت مانیتورها استفاده کنید کارت گرافیک شما هم باید بتواند در هر ثانیه این تعداد فریم را پردازش کند. با این‌حال اکثر گیمرهای FPS تنظیمات گرافیکی بازی را پایین می‌آورند تا بتوانند با نرخ بالاتری بازی کنند.

 

زمان پاسخگویی مانیتور گیمینگ

یکی دیگر از ملاک‌هایی که به آن کمتر توجه می‌شود زمان پاسخگویی نمایشگر است. این فاکتور در واقع مدت زمانی بر حسب میلی‌ثانیه است که نمایشگر می‌تواند از یک رنگ خاکستری به رنگ دیگر تغییر کند. برای گیمرها مانیتوری با زمان پاسخگویی کمتر از ۵ میلی‌ثانیه ایده‌آل است. خصوصاً اگر به بازی‌های سریع علاقه دارید.

در حال حاضر برخی مانیتورها با زمان تأخیر ۲ یا حتی ۱ میلی ثانیه هم وجود دارند که بهترین گزینه هستند. هر چه زمان پاسخگویی یک مانیتور گیمینگ کمتر باشد تاری کمتر و عارضه ghosting کمتری را هنگام بازی تجربه خواهید کرد.

 

همگام‌سازی تطبیقی یا نرخ تازه‌سازی متغیر

احتمالاً تاکنون نام فناوری G-Sync انویدیا یا AMD FreeSync را شنیده باشید. مانیتورهای با این فناوری می‌توانند نرخ تازه‌سازی نمایشگر را دقیقاً با خروجی کارت گرافیک تطبیق دهند. به این ترتیب با عارضه پارگی تصویر یا لگ ناگهانی هنگام بازی مواجه نخواهید شد.

این فناوری‌ها برای گیمرها فوق‌العاده حیاتی هستند. جالب است بدانید گاهی اوقات بازی کردن با نرخ ۶۰ هرتزی به همراه G-Sync یا FreeSync می‌تواند بسیار روان‌تر از بازی ۱۴۴ هرتزی بدون این فناوری‌ها به نظر برسد. با این‌حال باید تفاوت بین این دو فناوری را هم بدانید:

انویدیا جی سینک: G-Sync فناوری مخصوص انویدیا است و برای اجرای آن به کارت گرافیک انویدیا نیاز دارید. همچنین مانیتورهای دارای G-Sync به دلیل استفاده از تراشه مخصوص گران‌تر هستند.

فری‌سینک: این فناوری آزاد AMD رایج‌تر و ارزان‌تر است. برای FreeSync به کارت گرافیک AMD نیاز دارید اما مانیتورهای با این فناوری ارزان‌تر هستند. عیب این فناوری اما عملکرد متفاوت آن بین مانیتورهای مختلف است.

اگر بودجه خرید یک مانیتور با نرخ تازه‌سازی متغیر را ندارید یک راه حل رایگان هم وجود دارد. گزینه V-Sync در تنظیمات اغلب بازی‌ها سعی می‌کند مشکل پارگی تصویر را برطرف کند؛ با این‌حال فعال کردن آن به قیمت تأخیر در پاسخگویی تمام خواهد شد و برای بازی‌های سریع گزینه ایده‌آلی نیست. علاوه بر این V-Sync سعی می‌کند نرخ تازه‌سازی را روی عدد خاصی قفل کند و در واقع نمی‌تواند جلوی افت فریم ناشی از کارت گرافیک را بگیرد. این درحالیست که G-Sync و FreeSync با هر نرخی حتی با نرخ فریم کمتر از 60fps نیز کماکان کار می‌کنند.

 

گستره دینامیکی بالا HDR

اچ‌دی‌آر اخیراً به ویژگی جذاب و پرطرفداری در گیمینگ تبدیل شده است. کنسول‌های جدید ایکس باکس و پلی استیشن از این فناوری‌ها پشتیبانی می‌کنند. همچنین ویندوز ۱۰ و ۱۱ نیز برای گیمینگ HDR قابلیت‌های ویژه‌ای دارند. با این‌حال مانیتور شما هم باید از HDR پشتیبانی کند.

نمایشگرهای HDR می‌توانند گستره وسیعی از روشنایی‌های کم یا زیاد را در سطح مانیتور نمایش دهند. همچنین رنگ‌های شاداب‌تر و تصاویر زنده‌تر نیز از مزایای HDR است. با این‌حال بسیاری از تولیدکنندگان مانیتورها در این زمینه برخی مشتریان را فریب می‌دهند. صرفاً وجود عبارت HDR روی مانیتور هیچ‌چیزی را ثابت نمی‌کند! استانداردهای HDR فراوانی وجود دارد و می‌توان گفت HDR در برخی مانیتورها واقعی نیست!

به همین خاطر بهتر است به دنبال مانیتورهایی با استاندارد خاص مثل DisplayHDR باشید. این استاندارد از DisplayHDR400 تا DisplayHDR1400 را شامل می‌شود. هر چه این عدد بالاتر باشد به معنای توانایی مانیتور در نمایش تصاویر با روشنایی بیشتر و گستره وسیع‌تر است.

فناوری HDR همچنین در تماشای ویدئوها و فیلم‌های HDR نیز بسیار مفید است. به این ترتیب می‌توانید بخش‌های روشن تصویر را روشن‌تر و بخش‌های تاریک را تاریک‌‌تر ببینید. در مجموع تصاویر بسیار واقعی‌تر و جذاب‌تر خواهند بود. با این‌حال این فناوری، یک ویژگی ضروری برای گیمینگ محسوب نمی‌شود.

 

گستره رنگی Color Gamut

هر مانیتور می‌تواند گستره رنگی خاصی را نمایش دهد. گرافیست‌ها معمولاً با محدوده‌های رنگی مختلف از sRGB گرفته تا DCI-P3 و Adobe RGB بیشتر آشنا هستند. در واقع هر چه مانیتور بتواند درصد بالاتری از این بازه‌ها را نمایش دهد قادر به نمایش دقیق‌تر و بهتر رنگ‌های مختلف خواهد بود.

با این‌حال گستره رنگی عامل مهمی در انتخاب مانیتور گیمینگ نیست. با این‌حال اگر قصد دارید در کنار بازی به تماشای فیلم‌ها نیز بنشینید و خصوصاً گاهی طراحی گرافیکی یا ویرایش ویدئو دارید بهتر است مانیتوری با پوشش نزدیک به ۱۰۰ درصدی بازه رنگی sRGB خریداری کنید.

 

نوع پنل مانیتور گیمینگ

تکنولوژی ساخت و نوع پنل هم می‌تواند در نوع خود مهم باشد. در حال حاضر در مانیتورها سه فناوری عمده استفاده می‌شود:

• IPS: این پنل‌ها معمولاً دقت رنگی خوب، کنتراست مناسب، سرعت مناسب و زاویه دید بسیار خوبی دارند. اما اگر ویژگی‌هایی مثل نرخ رفرش بسیار بالا را از آن‌ها بخواهید باید هزینه زیادی بپردازید.
• TN: این پنل‌هابا نرخ تازه‌سازی بالا قیمت مناسب‌تری دارند و اکثر مانیتورها گیمینگ از این دسته هستند. با این‌حال زوایای دید و دقت رنگ ممکن است به خوبی IPSها نباشد.
• VA: این پنل‌ها معمولاً کنتراست بالاتر و رنگ مشکی عمیق‌تری نسبت به دو فناوری دیگر دارند. با این‌حال در زمینه سرعت رفرش و زمان پاسخگویی عملکرد ضعیف‌تری دارند.

البته باید توجه کنید که نمی‌توان تنها با استناد به نوع پنل نسبت به عملکرد مانیتور اظهار نظر کرد. به این ترتیب بهتر است با خواندن بررسی‌های دقیق هر مدل خاص، تصمیم نهایی را بگیرید. ممکن است یک مانیتور IPS سرعت پایین و زاویه دید نه‌چندان خوبی داشته باشد و یا یک مانیتور VA معایب رایج این پنل‌ها را نداشته باشد.

ورودی و خروجی

اگر مانیتوری ورودی مورد نیازتان را نداشته باشد اصلا نمی‌توانید از آن استفاده کنید. در حال حاضر کارت‌های گرافیک معمولاً دارای دو خروجی HDMI و DisplayPort هستند. نکته مهم اما این‌که هر کدام از این استانداردها دارای نسخه‌های متعدد است.

استانداردهای DisplayPort 1.4 و HDMI 2.0 هر دو برای اجرا با وضوح 4K و نرخ ۶۰ هرتز یا وضوح پایین‌تر با نرخ بالاتر مناسب هستند. اما اگر به دنبال استفاده از نرخ بالاتر یا وضوح 8K باشید باید به دنبال استاندارد DisplayPort 2.0 یا HDMI 2.1 باشید. با این‌حال معمولاً وقتی مانیتوری از وضوح بالا پشتیبانی می‌کند ورودی مناسب را نیز دارد. با این‌حال باید کابل و خروجی دستگاه منبع شما نیز از آن پشتیبانی کند.

استاندارد جدیدتر این روزها تاندربولت است که به شکل درگاه آشنای USB-C ظاهر می‌شود. این اتصال می‌تواند علاوه بر سیگنال صدا و تصویر، برای انتقال اطلاعات و انرژی نیز به کار برود. برخی مانیتورها را می‌توانید بدون نیاز به کابل برق و تنها با یک کابل USB-C تاندربولت راه‌اندازی کنید. با این‌حال درگاه‌های HDMI و DisplayPort برای گیمینگ ایده‌آل‌تر هستند. اما اگر بخواهید گاهی لپ‌تاپ تاندربولت خود را نیز به مانیتور وصل کنید وجود این درگاه می‌تواند مفید باشد.

همچنین برخی مانیتورها دارای ورودی USB برای عملکرد به عنوان USB Hub هستند. به این ترتیب می‌توانید یک کابل USB را از سیستم به مانیتور متصل کرده و سپس لوازم جانبی مثل ماوس و فلش مموری را به مانیتور متصل کنید.

 

سایر ویژگی‌های مانیتور گیمینگ

علاوه بر موارد اصلی که در بالا گفتیم خوب است هنگام خرید مانیتور گیمینگ به موارد زیر هم توجه کنید:

• نوع پایه و استند: تنظیم ارتفاع، زاویه و چرخش مانیتور از جمله مواردی است که باید هنگام خرید به آن‌ها توجه کنید. مانیتور همواره باید درست هم‌تراز با چشمان شما باشد تا ارگونومی بهتری داشته باشد. بهتر است مانیتورهایی خریداری کنید که با استاندارد VESA سازگار هستند تا بتوانید در صورت نیاز پایه و استند را به دلخواه خود تعویض کنید.
• نورپردازی RGB: برخی مانیتورها مثل سری ادیسه سامسونگ قابلیت نورپردازی RGB نیز داشته و می‌توانید آن را با سایر لوازم جانبی سیستم خود سازگار کنید.

• گارانتی: ضمانت معتبر هنگام خرید یک مانیتور می‌تواند برای برخی الزامی باشد. با این‌که معمولاً میزان خرابی در مانیتورها بسیار پایین است اما یک ضمانت معتبر می‌تواند خیالتان را راحت کند.
• عمق رنگ: اگر یک ویرایشگر ویدئو یا تصویر حرفه‌ای هستید بهتر است به دنبال مانیتور با عمق رنگی ۱۰ یا ۱۲ بیت باشید. با این‌حال برای گیمرها مانیتورهای رایج ۸ بیتی کاملاً‌ کفایت می‌کند.
• بلندگوی داخلی: با بلندگوهای داخلی مانیتورها معمولاً کیفیت چندان بالایی ندارند. اما اگر قصد خرید اسپیکر مجزا را ندارید بهتر است مدلی با بلندگوی داخلی خریداری کنید. با این‌حال برای بهترین تجربه گیمینگ همیشه استفاده از هدفون را توصیه می‌کنیم.

 

قیمت مانیتور گیمینگ چقدر است؟

با همه این فناوری‌ها، می‌توان انتظار داشت مانیتورهای گیمینگ قیمت بالاتری داشته باشند. علاوه بر این واردات محدود مانیتور به بازار کشورمان نیز در سال‌های اخیر در افزایش قیمت بی‌تاثیر نبوده است. یک مانیتور گیمینگ ۲۷ اینچی با نسبت تصویر ۱۶:۹ و وضوح 1440p در زمان نگارش این مطلب قیمتی حدود ۱۲ میلیون تومان دارد.

همچنین قیمت نسخه‌های ۳۴ اینچی فوق عریض با وضوح مشابه از حدود ۲۳ میلیون تومان شروع می‌شود. با این‌حال اخیراً مدل‌های شیائومی باقیمت مناسب‌تر در بازار یافت می‌شوند که البته از نظر زمان پاسخگویی و کیفیت پنل به مدل‌های ال‌جی، سامسونگ و ایسر نمی‌رسند. همچنین اگر به فناوری G-Sync نیاز داشته باشید باید چند میلیون تومان هم به این مبالغ اضافه کنید. مدل‌های گیمینگ 4K یا با نسبت تصویر ۳۲:۹ نیز این روزها قیمتی بالاتر از ۴۰ میلیون دارند.

برخی از برندهای معتبر مانیتور گیمینگ عبارتند از LG UltraGear، Acer Predator، ASUS ROG، Samsung Odyssey و MSI Optix. با این‌حال بهتر است همیشه علاوه بر برند، مشخصات فنی و قیمت را نیز در نظر بگیرید.