اپل چگونه دنیای واقعیت افزوده را با سلفی پیوند خواهد زد؟!

به‌طور کلی، اکثر تحلیلگران اعتقاد دارند که در مراسم اپل با چنین آیفون‌هایی روبه‌رو خواهیم بود:

• دو آیفون جدید با پردازنده‌های قوی‌تر که بسیار شبیه به آیفون ۷ و ۷ پلاس هستند. ممکن است ۷ اس و ۷ اس پلاس یا ۸ و ۸ پلاس نام‌گذاری شوند.
• یک آیفون قدرتمند بازطراحی‌شده با صفحه‌نمایش بدون حاشیه، پنل OLED، بدون کلید هوم و با سنسورهای جدید در قسمت جلوی دستگاه برای بازگشایی قفل با اسکن چهره که جایگزین Touch ID خواهد شد. این آیفون نیز ممکن است Premuim، Edition، پرو، X یا… نام‌گذاری شود.

گمانه‌زنی‌های بسیاری درباره‌ی قابلیت‌های iOS 11 در آیفون بعدی صورت گرفته است، اما مقالات کم‌تری را دیده‌ایم که درباره‌ی قابلیت بازگشایی قفل با اسکن چهره صحبت مفصل کرده باشند. شاید این قابلیت، مهم‌ترین ویژگی آیفون جدید باشد که اپل با استفاده از آن می‌تواند رقبا را پشت سر خود بگذارد و یک قدم به آینده‌ی واقعیت افزوده نزدیک شود.

فناوری بازگشایی قفل با اسکن چهره، از نوع اپل

برخی گوشی‌های اندروید از سال ۲۰۱۱ تابه‌حال فیس آنلاک داشته‌اند. اساس کار آن‌ها نیز گرفتن یک عکس ساده‌ی دوبعدی با دوربین جلوی دستگاه و سپس مقایسه‌ی نرم‌افزاری چهره‌ی کاربر با آن عکس بوده است. این شیوه هم کند است و هم نقص‌های امنیتی بسیاری دارد؛ تا جایی که حتی در گلکسی اس ۸ نیز می‌توان به‌سادگی با گرفتن عکس کاربر جلوی دوربین سلفی، اقدام به گشودن این قفل کرد.

ازطرفی مطمئناً اپل چنین فناوری ساده و ضعیفی را برای فیس آنلاک در آیفون بعدی به کار نمی‌گیرد. در ماه‌های گذشته صحبت‌های زیادی درباره‌ی این فناوری شده است، اما مجالی برای بررسی مفصل‌تر آن پیدا نشده است و معمولاً این قابلیت در بین دیگر ویژگی‌های موردانتظار، گم شده است.

در تیرماه گزارشی از بلومبرگ منتشر شد که در آن آمده است:

اپل در حال تست یک سیستم امنیتی بهبودیافته است که به کاربران اجازه‌ی لاگین، تأیید پرداخت‌ها و بازکردن نرم‌افزارهای امنیتی با استفاده از اسکن چهره می‌دهد. این کار با استفاده از یک سنسور سه‌بعدی جدید صورت می‌گیرد که منابع آگاه موجود در پروژه‌ی توسعه‌ی آن، تأییدش کرده‌اند. این شرکت هم‌چنین در حال کار روی اسکن چشم است تا بتواند این سیستم را قوی‌تر کند.

پس با سنسور اسکن سه‌بعدی چهره مواجه خواهیم بود که می‌تواند حرکات چشم را نیز دنبال کند. اما سرعت عملکرد آن چگونه خواهد بود؟

سرعت و دقت این سنسور، نقاط کانونی این ویژگی هستند. این سنسور می‌تواند عملیات اسکن چهره و قفل‌گشایی دستگاه را در چندصد میلی‌ثانیه انجام دهد و حتی به‌گونه‌ای طراحی شده است که هنگامی که در دست کاربر و روبه‌روی صورتش نیست و روی سطح صافی مانند میز قرار دارد، بتواند کار کند.

مردادماه نیز نوبت وال استریت جورنال بود تا در گزارشی به این سنسور اشاره کند:

فناوری تشخیص عمق که «نورِ ساخت‌یافته» نیز نامیده می‌شود، با استفاده از هزاران نقطه‌ی ریز مادون قرمز روی صورت، می‌تواند آن را اسکن کند. دوربین با تشخیص اعوجاج ایجادشده در ساختار نقاط، می‌تواند اطلاعات فوق دقیقی از عمق تهیه کند. از آن‌جا که دوربین قابلیت تشخیص نور مادون قرمز را دارد، پس این سیستم حتی در تاریکی مطلق هم می‌تواند کارگشا باشد.

حالا دوباره روی بخش ردیابی حرکت چشم تمرکز می‌کنیم که پیش‌تر و در گزارش بلومبرگ به آن اشاره شد. آیا دلایل محکمی برای این‌که اپل در حال کار روی یک سورپرایز بزرگ است وجود دارد؟ بله. در ابتدای سال جاری میلادی بود که اپل شرکت SensoMotoric Instruments را خریداری کرد؛ شرکتی که بیش از ۲۰ سال در زمینه‌ی ساخت فناوری‌های ردیابی چشم فعالیت کرده است.

SensoMotoric Instruments که در سال ۱۹۹۱ تأسیس شده است، گستره‌ای از سخت‌افزار و نرم‌افزارهای مربوط به ردیابی چشم را برای مقاصد مختلفی توسعه داده است که شامل واقعیت افزوده، واقعیت مجازی، سیستم‌های درون خودرو، تحقیقات درمانی، تمرینات شناختی، زبان‌شناسی، علوم اعصاب، تمرین‌های فیزیکی، بیومکانیک و نهایتاً روان‌شناسی است.

در ادامه بیش‌تر با فناوری آن‌ها آشنا می‌شوید:

عینک‌های ردیابی چشم این شرکت قابلیت این را دارند که به‌صورت آنی و Real-Time حرکات چشم را با فرکانسی حداکثر ۱۲۰ هرتزی تشخیص دهند. این شرکت هم‌چنین فناوری خاصی را برای هدست‌های واقعیت مجازی توسعه داده است که از طریق آن حرکات چشم کاربر را بررسی می‌کنند و متناسب با آن تغییراتی را اعمال می‌کنند که از سرگیجه‌ی کاربر جلوگیری می‌کند. گفتنی‌ست که سرگیجه یکی از عوارض اصلی استفاده از هدست‌های واقعیت مجازی است. هم‌چنین از طریق این فناوری، کاربر می‌تواند با چشم خود منوها را انتخاب کند و یا در بازی‌ها هدف‌گیری کند.

پس تا این‌جا مشخص شد که این شرکت فناوری ردیابی آنی و ۱۲۰ هرتزی حرکات چشم با جزئیات بالا را دارد که با استفاده از آن حتی می‌توان اقدام به کنترل دستگاه با حرکات چشم کرد.

بد نیست بدانید که اپل در کنفرانس WWDC خودش نیز چند API مخصوص توسعه‌دهندگان معرفی کرد که به آن‌ها اجازه‌ی استفاده از قابلیت‌های پیشرفته‌ی تشخیص چهره می‌دهد. اپل در توضیحات آن این‌چنین آورده است:

Vision Framework به شما اجازه می‌دهد تا مستطیل صورت و اجزای آن، مثل چشم‌ها، ابروها، بینی، مکان مردمک و… را تشخیص دهید.

علاوه بر این API، در خبرها نیز داشتیم که آیفون ۸ متوجه نگاه کاربر می‌شود و متناسب با آن، صدای نوتیفیکیشن‌ها را قطع خواهد کرد.

تا این‌جای مطلب با قطعات پراکنده‌ای مواجه بودیم که نتیجه‌گیری خاصی نمی‌توان از آن‌ها انجام داد. حالا وقت آن است که با استفاده از قطعات زیر این پازل را تکمیل کنیم تا با تصویری از قابلیت‌های تشخیص چهره در آیفون جدید روبه‌رو شویم:

• یک سنسور یا سنسورهای مخصوص که از نور مادون قرمز برای تولید اسکن سه‌بعدی دقیق از چهره یا دیگر اشیا استفاده می‌کنند
• دوربین سلفی بهبودیافته که تصاویر باکیفیت‌تر و ویدئوهایی با نرخ فریم بالاتر ثبت و ضبط می‌کند
• احراز هویت امن‌تر و سریع‌تر از Touch ID برای قفل‌گشایی و تأیید پرداخت‌ها، حتی در نور بسیار کم
• فناوری جدید و پیشرفته‌ی پردازش تصویر که می‌تواند حرکات چشم و توجه کاربر به گوشی را تشخیص دهد

این موارد تنها چیزهای لازم برای آنلاک کردن آیفون نیستند، بلکه پایه‌هایی برای آینده‌ی فناوری جدیدی هستند که شرکت دیگری در حال کار روی آن‌ها نیست.

فراتر از آنلاک‌کردن

آشکار است که با این فناوری‌های پیشرفته، بازکردن قفل گوشی و تأیید پرداخت‌ها، ساده‌ترین و پیش‌پاافتاده‌ترین کارهایی هستند که می‌توان انجام داد. در طول دو سال گذشته شاهد تلاش‌های بسیاری در زمینه‌ی واقعیت افزوده از طریق دوربین سلفی بوده‌ایم که از بارزترین آن‌ها می‌توان به اسنپ‌چت اشاره کرد. اسنپ‌چت یکی از پیشتازان این عرصه بود و در سال ۲۰۱۵ نیز شرکت Looksery را با قیمت ۱۵۰ میلیون دلار خرید تا خود را در این زمینه قدرتمندتر کند. گفتنی‌ست در زنجیره‌ای از اتفاقات مشکوک، اپلیکیشن انیمیشن‌های سلفی Looksery از اپ استور ناپدید شد و بلافاصله اسنپ‌چت از فیلترهای جدید خود رونمایی کرد که فناوری آن کاملاً شبیه به اپلیکیشن Looksery بود.

چند ماه بعد، اپلیکیشن MSQRD از یک تیم کوچک بلاروسی منتشر شد و توانست به‌راحتی میلیون‌ها دانلود کسب کند و در اپ استور بدرخشد. این اپلیکیشن طراحی بسیار ساده‌ای داشت، اما فیلترها و افکت‌های جذابی داشت که در آن زمان اسنپ‌چت نمی‌توانست با آن‌ها رقابت کند. فیس‌بوک دو ماه پس از عرضه‌ی این اپلیکیشن، آن را خریداری کرد و تا آن زمان آن‌ها توانسته بودند ۲۵ میلیون دانلود کسب کنند.

اما ربط همه‌ی این‌ها به آیفون جدید چیست؟

اولاً این‌که تمام نوآوری‌های موجود در فیلترهای سلفی کاملاً برپایه‌ی نرم‌افزار و استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌ی پردازش تصویر برای تبدیل تصاویر دوبعدی دوربین به تصاویر سه‌بعدی بوده است تا بتوان به‌صورت آنی چهره را پردازش و فیلترها را اعمال کرد. وضوح تصویر دوربین سلفی آیفون خیلی کم‌تر از دوربین پشتی آن است و گرچه می‌تواند فیلم 1080p ضبط کند، اما برای ضبط با نرخ فریم بالا ساخته نشده است و حداقل نمی‌توان آن را با دوربین پشتی که قابلیت ضبط ویدئوی 4K را دارد و پایه‌ی واقعیت افزوده‌ی ARKit را تشکیل می‌دهد، مقایسه کرد.

طبق شایعات، در آیفون جدید، هر دو دوربین سلفی و پشتی دارای قابلیت فیلم‌برداری 4K با نرخ ۶۰ فریم‌برثانیه خواهند بود که پیشرفت بسیار بزرگی نسبت به دوربین FaceTime HD فعلی محسوب می‌شود؛ چراکه وضوح تصویر و نرخ فریم در آن دو برابر خواهد بود. وب‌سایت 9to5Mac در گزارشی آورده است:

جهش به نرخ ۶۰ فریم‌برثانیه مخصوصاً در دوربین پشتی، در چند زمینه قابل توجیه است. یکی این‌که اپل تقریباً همیشه در حال بهبود دوربین آیفون در مدل‌های جدید بوده است و حالا انتظار نرخ ۶۰ فریم‌برثانیه برای رزولوشن 4K را داریم. هم‌چنین انتظار می‌رود آیفون جدید دارای قابلیت‌های واقعیت افزوده‌ی فراوانی باشد که از فریمورک ARKit اپل قدرت می‌گیرند. از همین رو نرخ فریم ۶۰ اجازه می‌دهد تا شاهد واقعیت افزوده‌ی بسیار جذاب‌تری باشیم.

حتی اگر اپل برنامه‌ای برای سنسور عمق‌سنج سه‌بعدی در آیفون بعدی نداشته باشد، این بهبودها در وضوح و نرخ فریم دوربین سلفی آن می‌توانند تأثیر بسیار زیادی در پویایی و واقعی‌به‌نظررسیدن فیلترهای سلفی داشته باشند. اگر هم سنسور اسکن چهره در آن موجود باشد، کار برای توسعه‌دهندگان بسیار راحت‌تر خواهد شد؛ چراکه از داده‌های اسکن‌شده‌ی سنسور مادون قرمز استفاده می‌کنند و نیاز به کار اضافی برای تشخیص این‌که چهره‌ی کاربر کجای تصویر قرار دارد، نخواهند داشت.

نهایتاً می‌توان ایده‌های زیر را برشمرد که نه‌تنها با این فناوری‌های جدید قابل انجام خواهند بود، بلکه انتظار می‌رود در آیفون بعدی نیز وجود داشته باشند:

• دانستن این‌که کاربر در هنگام استفاده از یک اپلیکیشن، به کدام قسمت‌ها نگاه می‌کند تا با استفاده از آن بتواند گوشی هوشمند را کنترل کند.
• دریافت اطلاعات بیومتریک و سلامتی از روی صورت کاربر. گفتنی‌ست در سال ۲۰۱۳، دانشمندان توانستند از روی ویدئوها، اقدام به تشخیص ضربان قلب افراد کنند. قطعاً اپل روی این موارد نیز تمرکز خواهد کرد.
• افکت‌های واقعیت افزوده‌ی سه‌بعدی با کیفیت و جزئیات گرافیکی مانند آن‌چه در جلوه‌های ویژه‌ی فیلم‌ها شاهد هستیم. فیلترهایی که عاری از لگ باشند و وضوح آن‌ها بسیار فراتر از آن‌چه امروز در اپلیکیشن‌ها می‌بینیم باشد.
• تشخیص حرکات و احساسات صورت که می‌توانند در اپلیکیشن‌ها کاربردهای زیادی داشته باشند. مثلاً اگر کاربر ناراحت به‌نظر برسد، اپلیکیشن محیطی متناسب با احساسات او را فراهم کند. تصور کنید که با استفاده از این فناوری می‌توانید بفهمید واکنش واقعی دوستتان به GIF ارسالی شما چیست!
• تحولی در تبلیغات موبایلی که در آن تبلیغ‌دهندگان و اپلیکیشن‌ها می‌توانند بفهمند که کاربر واقعاً به تبلیغ نگاه کرده است یا خیر. این اطلاعات می‌تواند بسیار مفیدتر از معیارهای فعلی تبلیغ‌دهندگان باشد، اما ممکن است تبعات بسیار زیان‌باری داشته باشد.

این‌ها تنها لیستی از ایده‌هایی هستند که ممکن است عملی شوند، اما ممکن است اپل ایده‌های دیگری نیز داشته باشد که به‌زودی از راه می‌رسند. تنها کافی‌ست تا ۲۱ شهریورماه و معرفی آیفون جدید صبر کنیم.